علی سهرابی - هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان- دانشکده بهداشتی
راحله واحدی - آموزگار سازمان آموزش و پرورش استان سیستان و بلوچستان ناحیه ۲
ادریس بذرافشان - هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان- دانشکده بهداشت
مهدی محمدی - هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی زاهدان- دانشکده بهداشت

مدرسه از جمله مؤسساتی است که بدلیل ورود و خروج جمعیت انبوهی که احتمال وجود بیمار مبتلا به بیماریهای واگیر در میان آنها وجود دارد ضرورت تهیه وسایل رفاهی همچون تأسیسات آب آشامیدنی و سرویسهای بهداشتی و فضاهای مناسب آموزشی و ورزشی را بدنبال خواهد داشت که متأسفانه افزایش مستمر تعداد دانش آموزان و کاهش امکانات و نبود فضای آموزشی کافی و غیره سبب بروز مسائل و معظلات بهداشتی متعددی در محیط مدارس گردیده است. اهداف: تعیین درصدر مدارس برخوردار از شاخصهای بهداشت محیطی استاندارد و مطلوب مربوط به حیاط مدرسه، کلاس درس، سرویسهای بهداشتی مدارس، منابع آب شرب و وضعیت ایمنی مدارس در سطح شهر زاهدان در سال تحصیلی 83-82 و همچنین تعیین ارتباط سابقه مدیریت و سطح تحصیلات مدیر مدرسه و وجود مربی بهداشت در مدرسه و سابقه ساخت و محل مدرسه و نیز تعداد دفعات بازدید کارشناسان مراکز بهداشتی درمانی از مدارس با وضعیت شاخصهای بهداشت محیط مدارس. روش تحقیق: نوع مطالعه در این پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع مقطعی می باشد که کلیه مدارس و کلاسهای درس مدارس ابتدایی شهر زاهدان شامل 132 مدرسه و 1398 کلاس درس سرشماری شدند. اطلاعات مورد نیاز طبق اهداف پژوهش توسط فرم اطلاعاتی حاوی 12 سئوال دموگرافیک و 74 سئوال مربوط به شاخصهای بهداشت محیط (حیاط مدرسه، کلاس درس، سرویسهای بهداشتی منابع آب شرب و وضعیت ایمنی و ...) که بر اساس آئین نامه های موجود بهداشت محیط مدارس تنظیم و تهیه شده بود از طریق مشاهده مستقیم و مصاحبه و اندازه گیری و آزمایش تکمیل و جمع آوری گردیدند و از طریق نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. نتیجه و بحث: 132 مدرسه ابتدایی شهر زاهدان از نظر پارامترهای بهداشت محیط مدارس مورد بررسی قرار گرفتند که 4/5 مدارس در حد ضعیف و 13/6% مدارس در حد متوسط و 43/2% مدارس در حد خوب و 38/7% مدارس از نظر مساحت و 34/5% مدارس از نظر دفع زباله و 55/3% مدارس از نظر بوفه و 83/3% مدارس از نظر کیفیت سرویسهای بهداشتی و 63/6% مدارس از نظر آب شرب و ... در شرایط نامطلوب و غیر بهداشتی قرار دارند که تا رسیدن به حد مطلوب و استاندارد فاصله زیاد وجود دارد. دلایل متعددی در ایجاد این فاصله می تواند دخیل باشند از جمله کمبود مربی بهداشت در سطح 50% و در پی آن عدم نظارت مستمر مربی بهداشت و عدم نظارت مستمر کاردان و کارشناس بهداشت محیط مراکز بهداشتی درمانی از مدارس تحت پوشش بطوری که در این پژوهش ارتباط معنی دار آماری (P<0.02) بین دفعات بازدید کارشناس مرکز بهداشتی و بهبود وضعیت بهداشت محیط مدارس دیده شده است. همچنین بی توجهی مقامات بهداشتی و آموزشی و انجمن اولیاء و مربیان به مدارس اشیه شهر بطوریکه ارتباط معنی داری آماری P<0.0001 بین محل قرار گرفتن محل مدرسه (مرکز شهر) و بهبود وضعیت بهداشت محیط مدرسه نشان داده شده است و ...

بهداشت محیط، مدارس ابتدایی، شهر زاهدان