علیرضا زارع - دانشجوی دکتری گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
کورش لطفی - استادیار گروه شهرسازی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

یکی از خصایص بارز شهرسازی معاصر کشور ما، افول ارزش های کیفی زیبایی شناختی منظر است که در نزد ساکنان امروز شهرهای بزرگ، به صورت احساس ناشناختگی، ناامنی و ناکامی ظهور پیدا کرده است. عدم ارتباط موثر با شهر توسط شهروندان و در نتیجه بی توجهی و مشارکت اندک آنان، نوعی بی هویتی را گریبانگیر شهرها نموده است. منظر شهری واقعیتی است عینی که در مشاهده هر فرد از محیط بصری شهر به دست می آید و در فرآیند تعامل میان حضور انسان در شهر و بر حسب دانش، فرهنگ و تجربه در ذهن ارزش گذاری شده و به ادراک از منظر می انجامد. با عبور از داخل شهر مناظر شهری در دسته ای از آشکارسازی ها به چشم می آیند، این تغییر تدریجی مناظر را دید پی در پی گویند. حال با توجه به مقیاس حرکت - پیاده و یا سواره- و سرعت حرکت و نحوه قرارگیری نسبت به فضا، در هر مقطع از زمان، تاثیر متفاوتی از منظر توسط ناظر درک می شود که این بازه های زمانی دید در اصطلاح به سکانس تعبیر می شوند. در هر سکانس مناظر شهری با جزئیات خود به چشم می آیند که همان مولفه های شکل دهنده منظر هستند. در این رهگذر سه دروازه با عناوین حرکت، موقعیت و مضمونوجود دارد. در باب مضمون و یا همان محتوا، اجزاء محتوایی ساختار شهر مانند رنگ، بافت، سبک، ویژگی، سرشناسی و منحصر به فرد بودن مطرح است. و در این میان، بررسی عامل رنگ و تاثیر آن بر نحوه ادراک فرد از هر سکانس مطرح است. بنابراین، با تجربه در فضا و هارمونی های رنگی متفاوت، اثبات می شود که رنگ ها در یک ترکیب مناسب چگونه می توانند به دریافت مستقل و خوشایندی از هر سکانس منجر شود. روش تحقیق  در این پژوهش بر مبنای تحلیل ادبیات معماری و شهرسازی و روش تحلیلی اکتشافی در ارتباط با ماهیت رنگ در منظر شهری است که این نوشتار در خلال مطالب و با بررسی نمونه های موردی در انتهای کار به آن دست خواهد یافت.

منظر شهری, رنگ, تنوع, سرزندگی, توالی بصری