فیروز بختیاری نژاد - استادیار، دانشکده مکانیک، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمداحمد میری - دانشجوی دکترای مکانیک، دانشگاه صنعتی امیرکبیر
مسعود ایرانمنش - عضو هیئت علمی سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، پژوهشکده کرمان

جهت کنترل و بهینه سازی موتورهای دیزل که از زمره سیستم های غیرخطی، متغیر با زمان و چند ورودی- چند خروجی هستند، شناخت متغیرهای قابل کنترل و بررسی اثرات آنها بر روی عملکرد این موتورها ضروری بوده و لازم است درجه اهمیت هریک از این عوامل کنترل کننده معین گردد. در این م قاله یک موتور دیزل چهار زمانه با پاشش مستقیم، با تنفس طبیعی و با مشخصات معلوم با استفاده از کاملترین مدل های موجود بررسی گردیده است. نتیجه این بررسی نشان می دهد که متغیرهای زمانبندی سوپاپ ها عوامل موثر در سیستم پاشش سوخت، و شرایط ترمودینامیکی هوای ورودی به مانیفولد مهمترین متغیرهای کنترل کننده موتورهای دیزل هستند و از بین آنها زمان شروع پاشش سوخت دارای اهمیت ویژه ای است.