علیرضا عنابی - استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، ایران
قربان صفیلویی قدیم - دانشآموخته دوره کارشناسی ارشد حقوق عمومی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شبستر، ایران.
حسن محمودی - دانشجوی دوره دکتری حقوق بینالملل دانشگاه آزاد اسلامی واحد مراغه، ایران

وندالیسم به معنای تخریب اموال در دوره قبل از تدوین مقررات حقوق جنگ به عنوان یک تاکتیک جنگی جهت تضعیف روحیه دشمن بکار میرفت. با آغازدوران قاعده مند کردن ابزار و روشهای نبرد، وندالیسم به عنوان تاکتیک جنگی ممنوع و در عصر توسعه شهرنشینی به یک آسیب اجتماعی در محیطهای شهری تبدیل شد. با آغاز عصر سایبر، رسانه و اینترنت، وندالیسم عمیقادچار تحول شده استاین. تحول هم از نظر کمی و هم از نظر کیفی قابل بررسی است. به طوری که میتوان از تبدیل وندالیسم به هکتیویسم سخن گفت. اعمال هکتیویستی میتواند شامل تغییر ظاهر وبسایت، حملات انکار سرور (داس)، ریدایرکت، فیشینگ،سرقت اطلاعات، تحصن مجازی، خرابکاری مجازی یا حتی تخریب فیزیکی زیرساختهای برق، آب، سوخت، ارتباطات، حملونقل و....باشد. همچنین جرم وندالیسمه در عصر مجازی از نظر کیفی نیز دچار تحول شده و میتوان از تبدیل وندالیسم به ترولیسم سخن گفت. ترولیسمها با رفتارمخرب در فضای وب به دنبال تخریب شخصیتها و چهره های مردمی، ایجادتشنج و بیان مطالب تحریککننده برای »خرابکاری شرافتمندانه« در جهت براندازی نرم هستند. این تحقیق به روش »توصیفی-تحلیلی« و با بهره گیری از منابع کتابخانه ای درصدد پاسخ به این سوال اساسی است که در عصر مجازی جرم وندالیسم چرا و چگونه از نظر مفهومی دچارتحول شده است؟ نتایج تحقیق نشان میدهد که جرم وندالیسم در عصر مجازیهم از نظر کمی و هم از نظر کیفی دچار تحول شده است، یافته های تحقیق نشان میدهد که در عصر مجازی وندالیسم به تاکتیک براندازی تبدیل شده است.

جرم، وندالیسم، عصر مجازی، هکتیویسم، ترولیسم، خرابکاری.