رضا فانی - استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید مدنی آذربایجان
شکوفه پورحسن - قاضی دادگستری و عضو هیئت علمی موسسه آموزش عالی رشدیه

با پیشرفت دنیای فناوری، هر روز پنجره وسیعی از اطلاعات بر روی بشر گشوده می شود. برنامه های مجازی پیام رسان عرصه رسانه شده است. حال اگر فردی از این شبکه پیام رسان خبری به شخصی ارسال می کند و در نتیجه آن ضرری به فرد وارد شود، مسئولیت وی در قبال آن چیست؟ اگر فردی با جریحه دار کردن و لطمه زدن به بعضی از ارزشهای جامعه، نظم عمومی را بر هم بزند، قاعده الزام آوری در این خصوص هست یا خیر؟ آیا مجازت قابل اعمال خواهد بود؟ آیا خسارات معنوی حاصله قابل مطالبه خواهد بود؟ نظریه تقصیر پایه و مبنای مسئولیت مدنی را تشکیل می دهد و مبنای مسوولیت کیفری، قابلیت سرزنش ناشی از تقصیر است و منظور از تقصیر نیز در لسان فقها و حقوقدانان، انتساب عرفی است.بنابراین، مبنای مسوولیت مدنی و مسوولیت کیفری، انتساب عرفی و قابلیت سرزنش عرفی بوده و امری وابسته به فرهنگ و اخلاق و ویژگی های اجتماع است و با تحول شرایط اقتصادی و اجتماعی جوامع بشری، تغییر و تحول پیدا می کند. تحول دنیای کنونی و شرایط ویژه آن ایجاب می کند که جامعه از افراد عضو خود در مقابل حوادث و خطر حمایت کند.

پیام رسان، مسوولیت کیفری، فضای سایبر، عرف، مسوولیت مدنی