حمید احمدی - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی و پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی غرب کشور، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
ایرج بختیاریان - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی کتابخانه مرکزی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

هدف: هدف پژوهش حاضر تحلیل ساختار دانش حوزه هورامان­پژوهی در ایران است.روش پژوهش: این پژوهش از نوع تحلیل محتوا است که با فنون هم واژگانی و خوشه­بندی اطلاعات انجام شده است. جامعه پژوهش نیز شامل کلیه بروندادهای علمی از ابتدا تا سال ۱۴۰۱ است.یافته­ها: یافته ها حاکی از آن است در دو دهه اخیر پژوهش­ها در این حوزه رشد چشم گیری داشته است و بیش از ۱۵ ناحیه جغرافیایی مورد پژوهش قرار گرفته است. نتایج مربوط به تحلیل هم واژگانی نشان داد بیش از ۱۵۰۰ مفهوم یا کلیدواژه مطرح شده و مفاهیم «هورامان»، «گردشگری»، «معماری بومی» و «گویش هورامی» بیشترین فراوانی را در بین کلیه مفاهیم داشته است. زوج­های مفهومی «هورامان-جاذبه­های گردشگری»، «هورامان- تاریخ» و «هورامان- پالنگان» بیشترین هم رخدادی داشته اند. نتایج خوشه­بندی نشان داد دانش این حوزه از ۱۵ خوشه اصلی تشکیل شده است. تجزیه وتحلیل نقشه ها حاکی از آن است مفاهیم این حوزه روابط مفهومی زیادی باهم دارند. تمرکز شبکه مفهومی حوزه برابر با عدد ۱۰۲/۲ است که شبکه­ی نسبتا متراکمی می باشد. نتیجه ­گیری: ناحیه هورامان به دلیل شرایط زیست محیطی آن موردتوجه پژوهشگران قرار گرفته است و ثبت این ناحیه در سازمان یونسکو بیشتر از گذشته آن را موردتوجه قرار داده و به همین دلیل مفاهیم زیادی در مورد آن موردپژوهش قرار گرفته است. نتیجه این پژوهش همچنین وضعیت پژوهش­های این ناحیه را ازلحاظ روابط مفهومی منعکس کرد و تصویر کلانی از مباحث مطرح شده در پژوهش­ها را ارائه داد.اصالت و ارزش: این پژوهش نخستین پژوهش برای تحلیل داده­های پژوهشی یک ناحیه در غرب ایران است.

هورامان, هورامان پژوهی, تحلیل هم واژگانی, خوشه بندی اطلاعات, علم سنجی, نقشه های علمی