ابوذر پایدار - دانشیار دانشگاه ملی سیستان و بلوچستان
محمد آزادپور - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جغرافیا برنامه ریزی روستایی دانشگاه ملی سیستان و بلوچستان

مقدمه: توسعه زیرساخت­ ها، راهبرد پایداری است که با بهبود کیفیت زندگی، فراهم کردن وسایل رفاهی، نقش مهمی در افزایش استانداردهای زندگی روستایی ایفا می­ کند و به توسعه و تغییر اکولوژی شهری نیز کمک می کند. از این طریق می­تواند گامی در تحقق مهاجرت معکوس باشد. با توجه به اهیمت این موضوع، در پژوهش حاضر به بررسی نقش زیرساخت­ ها در تحقق مهاجرت­ های معکوس در بخش مرکزی شهرستان بروجرد پرداخته شد.داده و روش: تحقیق حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش انجام توصیفی- تحلیلی است. ابزار گردآوری داده­ ها و اطلاعات پرسش­نامه محقق ساخت بوده است. جامعه آماری پژوهش حاضر، افراد خبره و کارشناسان روستایی، دهیاران، تحصیلکرده ­ها، تسهیل گران، مهاجرین ساکن و مطلعان محلی بخش مرکزی شهرستان بروجرد می ­باشد. با استفاده از روش ­نمونه ­گیری غیراحتمالی و از نوع روش هدفمند ۱۰۰ نمونه انتخاب شد. برای تجزیه وتحلیل داده­ ها، از تحلیل توصیفی، آزمون t تک نمونه ­ای و مدل معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد.یافته ها: یافته ­ها نشان داد که وضعیت زیرساخت­ های موجود در بخش مرکزی شهرستان بروجرد مطلوب بوده است. همچنین نتایج بدست آمده از مدل­سازی معادلات ساختاری نشان داد که مدل پژوهش با توجه به ضرایب مسیر مستقیم به ترتیب تحت تاثیر زیرساخت ارتباطی با ضریب ۴۹/۰، زیرساخت عمرانی با ضریب ۳۴/۰، زیرساخت رفاهی با ضریب ۲۹/۰، زیرساخت بهداشتی و آموزشی با ضریب ۲۳/۰ و زیرساخت خدماتی با ضریب ۱۹/۰ قرار دارد. مقدار p کلیه پارامترهای لامدا در مدل فوق حکایت از تایید کلیه روابط دارد.نتیجه گیری: برآوردهای استاندارد مدل زیرساخت­ها و مهاجرت معکوس نشان داد که در زیرساخت ­های مورد مطالعه، زیرساخت ارتباطی با بار عاملی و ضریب تاثیر مستقیم ۴۹/۰ بیشترین تاثیر را بر مهاجرت معکوس در مناطق روستایی بخش مرکزی شهرستان بروجرد داشته است. زیرساخت خدماتی با بار عاملی و ضریب تاثیر مستقیم ۱۹/۰ کمترین تاثیر مستقیم را به خود اختصاص داده است.

زیرساخت, مهاجرت معکوس, مدل معادلات ساختاری, شهرستان بروجرد