دانیال نظام آبادی - دانشجوی دکتری، گروه مدیریت آموزشی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
سیف الله فضل الهی - گروه مدیریت آموزشی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
غلامرضا ویسی - استادیار، گروه علوم تربیتی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

مروری بر سیرتاریخ تمدن بشری نشان می دهد که انواع سبک های مدیریت تجربه شده است. روند شکل گیری و تکاملی سبک های مدیریتی تابع متغیرهایی مانند نوع شغل، ساختار سازمان و فلسفه حاکم بر جامعه بوده و هنوز روند تحولات نظریه ها متوقف نشده است. در راستای ورود مفاهیمی مثل خدمتگزاری، اخلاق، معنویت و مدیریت ارزشی، به عرصه مدیریت، رویکردهای مدیریتی همسو با این مفاهیم شکل گرفتند و مدیریت جهادی به عنوان دستاورد انقلاب اسلامی، می تواند تامین کننده همه نیازهای مدیریتی در یک جامعه اسلامی، ظلم ستیز، عدالت محور و در راه سازندگی باشد. لذا، هدف پژوهش حاضر بررسی مدیریت جهادی به عنوان مدیریتی کارآمد و مبتنی بر فرهنگ اسلامی است. این پژوهش با روش مروری نظام مند صورت گرفته است. به این منظور، مقالات مرتبط با موضوع پژوهش مورد مطالعه قرار گرفت. بنابر مفاهیم ارائه شده در تعاریف مختلف از مدیریت جهادی می توان گفت مدیریت جهادی مدیریتی برگرفته از مضامین اسلامی و با پارادایم تفکر ارزشی است است که با هدف قرب الهی، اجر معنوی، خدمتگزاری و گرامیداشت مردم و در راستای اهداف همه جانبه انقلاب اسلامی (اعم از سیاستهای ملی، فراملی، عدالت محوری، حذف ظلم، سازندگی و ... ) می باشد. در اجرای این نوع از مدیریت، از روشهای اخلاقی، اسلامی، مردم دارانه و عدالت محورانه بهره گرفته می شود. مولفه های مدیریت جهادی شامل التزام فکری و عملی به اسلام، عدالت محوری، جهادگری، بصیرت، هوشیاری و حضور، اقتدار، خدمتگزاری و قاطعیت در مقابل صمیمیت است. همچنین، ویژگیهای مدیر جهادی شامل باورهای اسلامی و انسانی، بصیرت، رفتارهای اسلامی، نظم و تلاش و توانمندیهای عمومی شخصیت است. شرایط در حال دگرگونی سازمانها، شرایط پیچیده بین المللی که به کشور ایران تحمیل می شود، تنوع فرهنگی در کارکنان سازمانها، خلاهای موجود به دلیل امکانات محدود در سازمانها و در حال توسعه بودن کشورمان، ایجاب می کند که مدیران ایرانی از روحیه متفاوتی نسبت به استانداردهای مدیریت جهانی برخوردار باشند.

مدیریت جهادی, فرهنگ جهادی, تفکر جهادی, دستاورد انقلاب اسلامی