S.Hagar Hosseini - Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran
Hossein Afrasiabi - Department of Sociology, Faculty of Social Sciences, Yazd University, Yazd, Iran

مقدمه: اگرچه تلاش برای زیبا به­ نظر رسیدن، یک رفتار اجتماعی تاریخی است، اما ترسیم ویژگی­های زیبایی و «بازارجویی» برای جستجو و رونق­ بخشی به بازار عمل­های زیبایی، چالش جدیدی است که می ­تواند آسیب­هایی برای جراحان و بیمارمشتریان در پی داشته باشد. هدف تحقیق، شناخت زوایای بازارجویی جراحی­های زیبایی براساس تجربه زیسته زنان جراحی­ شده است. روش: یک تحقیق کیفی پدیدارشناختی از نوع استعلایی طبق مدل موستاکاس و با انتخاب هدفمند ۱۱ بیمارمشتری زن که طی ۱۲ ماه قبل از مصاحبه حداقل یک جراحی زیبایی یا جراحی و ترمیم در یک عضو از بدن خود را تجربه نموده ­اند انجام شد. داده ­ها در کلینیک­های جراحی زیبایی شهر زنجان با روش مصاحبه نیمه­ ساخت­ یافته تا رسیدن به اشباع نظری جمع آوری شد. کدگذاری داده­ ها در نرم ­افزار MAXQDA.۲۰ و اعتباریابی داده ­ها با بازبینی انعکاسی(بازتابی محقق) و بازبینی همتایان انجام شد. یافته ها: بازارجویی جراحی زیبایی در ۷ مضمون اصلی و ۲۶ مضمون فرعی پدیدار شد. شرایط موثر بر پدیده در ۵ مضمون اصلی «اغواگری اینترنتی»، «مشاوره بازارطلب و تعیین­ کننده»، «تعبیه بازار جراحی در جامعه»، «موضع­ یابی عمل جراحی»، و «مداخله در بازارجویی»؛ و شرایط متاثر از پدیده در ۲ مضمون اصلی «اختلال اجتماعی و رابطه ­ای» و «اختلال و فروپاشی روانی» پدیدار شدند و در ابرمضمون «بازارجویی چندوجهی و درهم­ تنیده» گردهم آمدند. بحث: بازارجویی جراحی زیبایی، یک پدیده چندوجهی و درهم­ تنیده (با وجوهی نظیر اغواگری اینترنتی، مشاوره بازارطلب، تعبیه اجتماعی و...) است. کنترل­ نشدگی بازارجویی، تجسم­های غیرواقعی و ایدآل­ گرایانه و ناهمخوانی آن با نتایج جراحی و اختلالات اجتماعی و روانی را شکل می­ دهد. بنابراین، تعدیل پدیده از طریق مداخلات اجتماعی، آموزش اخلاق پزشکی و آموزش هوشیاری­ بخش اجتماعی، به ­منظور اصلاح دیدگاه جراحان و بیمارمشتریان نسبت به شرایط جراحی زیبایی، پیشنهاد می ­شود.

Cosmetic surgery, Phenomenology, Lived experience, Market-seeking, patients-clients, بازارجویی(بازارطلبی), بیمار- مشتری, پدیدارشناسی, تجربه زیسته, جراحی زیبایی.