حمید طاهری - نویسنده مسئول، دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.
مریم غفوریان - دانش آموخته پسادکتری و مدرس مدعو دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.

بررسی و تحلیل خطاهای نوشتاری فارسی­آموزان، می­تواند به شناخت مشکلات و کاستی­های خط فارسی کمک کند. با بهره­گیری از این ابزار، می­توان به مشکلات زبان­آموزان عرب در فراگیری واژه­ها، آواها، تلفظ و تاثیر آن­ها در املا و رسم­الخط و در نهایت نقش زبان­آموزنده در فرایند آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان و پیشبرد مهارت­های زبانی آنان پی برد. با طبقه­بندی و تحلیل خطاها و نیز ارائه راهکارهای مفید، می­توان کیفیت یادگیری زبان­آموزان را بهبود بخشید. هدف ما در این پژوهش، بررسی و تحلیل علل و چگونگی ایجاد این نوع از خطاها در ذهن زبان­آموز، تلفظ، رسم­الخط و نوشتار اوست. از سوی دیگر، علل تعداد قابل توجهی از تغییرات و تفاوت­های نوشتاری و املایی ناشی از خط فارسی در حین یادگیری برای عرب­زبانان را می­توان از خطاهای درون­زبانی (زبان مادری) و یا برون­زبانی (زبان دوم) برشمرد. از نتایج حاصل از این پژوهش، شناسایی و دسته­بندی دلایل خطاهای ناشی از خط و نوشتار فارسی و نیز ارائه راهکارهای آموزشی است که می­تواند یکی از مهم­ترین و ضروری­­ترین تکینک­های آموزش نوشتار به فارسی­آموزان عرب­زبان باشد؛ به­ویژه این که علاوه بر املای واژه، نقش خط هم در آموزش مهارت خوانداری و نگارش، بسیار پررنگ و برجسته است. همچنین دسته­بندی تفاوت­های خطی وام­واژگان و خطاهای ناشی از آن­ها که اغلب از خطاهای درون­زبانی محسوب می­شوند، در تسریع یادگیری زبان­آموز موثر است.

رسم الخط فارسی, آموزش, مهارت نوشتن, فارسی آموزان عرب زبان, خطاهای املایی