زینب سادات حسینی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زبانشناسی همگانی فعال در زمینه آموزش کودکان دوزبانه

انسان موجودی اجتماعی است و نیاز به تبادل افکار، بیان احساسات و به طور کلی ارتباط با دیگران دارد. در دنیای کنونی خواندن ابزار مهمی است که موجب انتقال اندیشه ها و برقراری ارتباط می شود. یکی از مسائل مهم که در یادگیری خواندن موثر است و در طی دو دهه اخیر تحقیقات زیادی پیرامون آن انجام شده است آگاهی واج شناختی می باشد. دویل بیان می کند برای اینکه فردی که در مرحله یادگیری خواندن است موفق شود، باید بتواند واج های سازنده کلمه را بشناسد که این همان آگاهی واج شناختی است. محققین رشد آگاهی واج شناختی را به صورت سلسله مراتبی در نظر می گیرند که با آگاهی از هجا شروع شده و به تقطیع واجی ختم می شود که البته این مهارت تا قبل از کلاس اول به دست نمی آید. مطالعات انجام شده در زمینه مهارتهای آگاهی واج شناختی، تاثیر آن را بر توانایی های شناختی، توانایی خواندن، حافظه عملکردی و سرعت نامیدن نشان میدهد. این یافته ها نشاندهنده میزان اهمیت آگاهی واج شناختی بر شروع مهارت خواندن در دانش آموزان بوده و پیش بینی کننده ای قوی برای چگونگی دستیابی آنها به خواندن می باشد. رشد خواندن بوسیله آگاهی واج شناختی به خصوص در سطح واجی ایجاد شده؛ و عملکرد فرد در تکالیف تقطیع واجی و ترکیب واجی پیش بینی کننده های قوی در مورد رشد خواندن اولیه است. عوامل تاثیر گذار مختلفی بر آگاهی واج شناختی وجود دارد، از جمله این عوامل رشد خزانه واژگان، خطاهای تولیدی، عوامل ژنتیکی و وضعیت اجتماعی و اقتصادی می باشد. علاوه بر این موارد، تاریخچه اجتماعی کودکان نیز بر آگاهی واج شناختی تاثیر دارد. یکی از این عوامل اجتماعی دوزبانگی است. یکی از انواع دوزبانگی نوع خانه و مدرسه است که در آن فرد به زبانی غیر از زبان مادری خود آموزش می بیند.

واج شناسی، عوامل ژنتیکی، وضعیت اجتماعی، مهارت