محسن پرویش - استادیار گروه تاریخ، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران.
حسن اسدی - استادیار گروه تاریخ،دانشکده علوم اجتماعی،دانشگاه محقق اردبیلی،اردبیل، ایران.

قطعی برق در ایران موضوع تازه­ای نیست. در سال­های پایانی حکومت پهلوی نیز خاموشی­های گسترده گریبان­گیر مردم شده بود. رشد بی­رویه جمعیت تهران در دهه ۱۳۵۰ و عدم توسعه لازم در بخش تولید به تناسب جمعیت از یک طرف و بیشتر شدن نرخ رشد تقاضای برق از نرخ رشد عرضه آن و عدم سرمایه­گذاری لازم برای توسعه ظرفیت های تولید و انتقال و توزیع برق از طرف دیگر موجب خاموشی و کمبود برق شد. مسئولین دولتی برای رفع این مشکل و جلوگیری از تکرار آن دست به اقداماتی زدند، از جمله خاموش کردن چراغ خیابان­ها، پارک­ها و ادارات دولتی در ساعات اولیه شب و خاموشی موقت خانه­ها و محلات در سراسر کشور به­ویژه تهران. اجرای طرح خاموشی و تاریکی (دفاع غیرعامل هوایی) در تهران، خاموشی چراغ های بعضی از معابر شهر تهران و ‫تنظیم برنامه­ای برای کاهش بار مصرفی از سیستم به­هم­پیوسته در مواقع اضطراری از دیگر راهکارهای اداره برق برای تامین برق شهر تهران به شمار می­رفت. این پژوهش با استفاده از روش تحقیق تاریخی و با استناد به اسناد آرشیوی و منابع تاریخی درصدد بررسی علل و پیامدهای قطعی برق شهر تهران در دهه آخر حکومت محمدرضا شاه پهلوی است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد به­رغم اقدامات مسئولین، مشکل خاموشی­ در بخش خانگی ادامه داشت، تا جایی که دولت برای عبور از اوج مصرف برق در تابستان و رفع مشکل کمبود برق مجبور شد کارخانه­ها و واحدهای تولیدی را تعطیل کند.

تولید و عرضه برق, علل و زمینه های خاموشی برق, آثار و پیامدها, تهران, پهلوی دوم