حسین پوراحمدی - استاد علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.
بهروز اسعدی - دکتری روابط بین الملل دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

عطف به تحولات نظام بین الملل، شناخت و درک رابطه میان اقتصاد سیاسی جهانی و سیاست خارجی اهمیتی مضاعف یافته است. باوجود مطالعات فراوانی که در این زمینه انجام شده، اما تبیین این رابطه با توجه به تحولات گسترده حائز اهمیت است. از این منظر، به نظر می­ رسد آراء کاکس بستر مناسبی را جهت فهم این تحولات و رابطه میان این مقولات در اختیار ما می­گذارد. جستار حاضر این پرسش کلیدی را طرح می ­کند که اقتصاد سیاسی جهانی چه تاثیری بر کارکرد سیاست خارجی در ج.ا ایران دارد؟ نظر به آراء کاکس، اقتصاد سیاسی جهانی با تاثیر بر نظام اقتصادی و پیکربندی دولت، به سیاست خارجی شکل می ­دهد. سیاست خارجی از یک­سو در تعامل با ساختارهای اقتصادی-اجتماعی داخلی، و از سوی دیگر در تعامل با نظام جهانی قرار دارد، ازاین رو، سیاست خارجی در ج.ا ایران به­ شدت متاثر از اقتصاد سیاسی جهانی است که یک ساختار تولید جهانی ایجاد نموده است. بنابراین هدف این نوشتار بررسی و تبیین چگونگی تاثیر اقتصاد سیاسی جهانی بر سیاست خارجی ج.ا ایران است، لذا به پژوهشی اکتشافی، مبتنی بر رویکرد روش­ شناختی انتقادی و راهبرد پس کاوی شکل می ­دهد. یافته ­های پژوهش، نشان ­دهنده اثرگذاری فزاینده اقتصاد سیاسی جهانی بر کنش سیاست خارجی در ج.ا ایران است.

اقتصاد سیاسی جهانی, سیاست خارجی, ساختار تولید جهانی, زنجیره جهانی تولید ارزش, شبکه بازار جهانی نفت