جواد وکیلی - جغرافیا و برنامه ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران
آزاده اربابی سبزواری - دانشیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اسلامشهر، اسلامشهر، ایران

ایران ازجمله کشورهای درحال توسعه است که در دهه­های گذشته با افزایش نرخ شهرنشینی و گسترش فقر شهری، نواحی فقیر شهری در آن افزایش یافته است؛ به طوری که درحال حاضر برنامه ریزی برای اسکان کم درآمدها و سامان دهی محله­های فرودست شهری، به ویژه درکلان شهرها و مناطق پیرامون آن­ها، از مسائل مهم توسعه شهری در کشور است. هدف این پژوهش بررسی عوامل فضایی و تاثیر آن بر پهنه بندی کاربردی برای پدافند غیر عامل در مناطق کلان شهر تهران است. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر روش، جزء پژوهش­های توصیفی-تحلیلی است. در این پژوهش، مطلوبیت فقر شهری در قالب دو شاخص فقر کالبدی و فقر پدافند غیر عامل، با استفاده از آزمون T تک نمونه ای بررسی شده است. الویت بندی شاخص­های پژوهش با استفاده از مدل تصمیم گیری شبکه ای ANP انجام شده است. برای نمایش و ارزیابی فضایی فقر شهری در سطح مناطق نیز از نرم افزار ARC GISاستفاده شده است. نتیجه ی نهایی حاکی از آن است که وضعیت شاخص فقر کالبدی و فقر پدافند غیر عامل در مقایسه با متوسط جامعه وضعیت نامطلوبی دارد و ازنظر شاخص فضایی فقر که بیش ترین امتیاز را در مقایسات زوجی معیارها نیز به دست آورده بود، منطقه ی ۱ شهرداری شهر تهران (بالاترین رتبه) و پس از آن منطقه ی ۲ و منطقه ی ۳ قرار می گیرند. مناطق ضعیف از نظر فقر پدافندی نیز به ترتیب مناطق ۱۸ (پایین ترین رتبه)، ۱۷ و ۱۹ می­باشد.

فقر شهری, عوامل فضایی, پدافند غیر عامل تحلیلANP کلان شهر تهران