حسن ذوالفقارزاده - دانشیار و عضو هیئت علمی دانشکده معماری و شهرسازی دانشگاه بین ا لمللی امام خمینی(ره) قزوین، ایران
پدرام حصاری - استادیار و عضو هیئت علمی دانشکده فنی و مهندسی دانشگاه تربت حیدریه، ایران
فرهاد چگنی - کارشناس ارشد معماری، دانشگاه صنعتی جندی شاپور دزفول، ایران

امنیت در سکونتگاه­های سنتی و قدیمی به خاطر شرایط ویژه­ی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی که دارند از جایگاه منحصر به فردی برخوردار است به طوری که کمبود و یا عدم امنیت در سکونتگاه­های سنتی و قدیمی سبب وجود مشکلات جبران­ ناپذیری در بافت و محلات شهری می­شود. یکی از مهم­ترین عوامل بهبود و ارتقای امنیت محیطی شناخت ساختار و درک ­فضایی محیط است. یکی از اصلی­ترین روش­ها برای شناخت ساختار فضایی محیط، نظریه­ ی پیکره­ بندی فضایی و روش آن یعنی نحو فضاست. هدف اصلی این پژوهش شناخت امنیت در سکونتگاه­های سنتی و قدیمی دزفول و بروجرد و مشخص شدن تفاوت­های آن­هاست. روش انجام این پژوهش تحلیلی-تفسیری است که در آن تلاش شده تا با استفاده از پارامترهای پیکره­ بندی فضایی که عبارتند از: هم­ پیوندی کلان، هم­ پیوندی­ محلی، عمق، اتصال و کنترل و تهیه ­ی نقشه ­های آن­ها به وسیل ه­ی نرم ­افزار اسپیس ­سینتکس که نرم­ افزار تخصصی نحو فضاست، امنیت محیطی در سکونتگاه­های سنتی در دزفول و بروجرد را مورد سنجش و ارزیابی قرار دهد. پس از آنالیز پیکره­ بندی فضایی محلات به وسیله ­ی نرم ­افزار اسپیس­ سینتکس نتایج این پژوهش نشان می­دهد که امنیت محیطی در سکونتگاه­های سنتی و قدیمی بروجرد به دلیل وجود خوانایی، انسجام ­فضایی و نفوذپذیری به مراتب بیشتر از سکونتگاه­های سنتی دزفول می­باشد.

امنیت محیطی, پیکره بندی فضایی, نحو فضا, سکونتگاه های سنتی دزفول و بروجرد