سیدابراهیم عبدالمنافی - استادیار دانشکده عمران، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
امیرحسین جشنیان - دانشجوی دکتری عمران گرایش برنامه ریزی حمل ونقل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
محمد امین ابراهیم زاده - دانشجوی دکتری عمران گرایش برنامه ریزی حمل ونقل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

در بوجود آمدن سفرهای شهری عواملی همچون عوامل اقتصادی- اجتماعی، تراکم جمعیت، کاربری زمین، فراهم بودن وسایل نقلیه تاثیر گذارند. در این مقاله سعی گردید با استفاده از پایگاه داده حمل و نقلی به برنامه ریزی در شبکه حمل و نقلی مناطق ۲۲ گانه کلان شهر تهران پرداخته شود. بدین منظور با استفاده از داده های واقعی و مدل LUTI به بررسی ارتباط میان عوامل موثر در مدل نامبرده با استفاده از نرم افزار SPSS و بدست آوردن ضرایب همبستگی در آزمون های آماری صورت گرفته پرداخته و میزان همبستگی متغیرهای خانوار، دسترسی و حمل و نقل نیز محاسبه شد. سپس با تحلیل عاملی متغیرها به بررسی ارتباط آنها پرداخته شد. بر اساس آنالیز داده های واقعی سال های ۱۳۸۳ و ۱۳۹۵ جمع آوری شده با استفاده از آمار توصیفی متغیرها شامل میانگین، انحراف معیار، چولگی و کشیدگی، نرمال بودن متغیرها حاصل شد که توزیع آن متقارن است از نتایج حاصله بین کاربری اداری، مسکونی و آموزشی بیشترین سهم سفر برای این کاربری ها است در واقع وابستگی زیادی نسبت به یکدیگر برای ایجاد سفر دارند. با توجه به شاخص تراکم حمل ونقلی و براساس مسافت سفر که از پارامتر مهم هستند برای کاربری اراضی مختلف بررسی شده است و نتایج برای مناطق بدست آمده است. در قسمت تولید سفر، همبستگی نسبتا قوی کاربری های اداری، مسکونی و آموزشی در مقایسه با سایر کاربری ها وجود دارد که مقدار ضریب تعیین را  برابر ۰.۴۴۷ نشان می دهد که ۴۴ درصد از کل تغییرات ترافیک وابسته به ۵ عامل مربوطه است. همچنین در جذب سفر ۴۹ درصد از کل تغییرات ترافیک وابسته به کاربری اداری، مسکونی و آموزشی است و در حمل و نقل و با کاربری های اداری، مسکونی و آموزشی ۵۳ درصد از کل تغییرات ترافیک وابسته به کاربری اداری، مسکونی و آموزشی است. به عبارتی دیگر با حمل و نقل و کارکنان بخش اداری و قسمت آموزش شهر تهران می توان ۵۳ درصد از سفرها و در نتیجه ترافیک مناطق ۲۲ گانه شهر تهران را کاهش داد.

برنامه ریزی, حمل و نقل, کاربری اراضی, کلانشهر تهران, مناطق ۲۲ گانه