کاکا شاهدی - گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.
آرمان کیانی - گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
فرشته بیاتی - گروه آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران.

ارزیابی پایداری آبخیزها ازآن جهت که بیانگر تغییر وضعیت زیست بوم ها در ابعاد مکانی و زمانی است دارای اهمیت می باشد. باتوجه به اهمیت موضوع پایداری، پژوهش حاضر به مطالعه پایداری آبخیز سراب صیدعلی واقع در استان لرستان می پردازد. با استفاده از شاخص پایداری آبخیز (WSI) و چهارچوب مفهومی HELP که معیارهای آن بر جنبه های هیدرولوژی (کمی و کیفی)، محیط زیست، حیات و سیاست گذاری و متغیرهایی مانند دردسترس بودن آب و تغییرات آن، اسیدیته و هدایت الکتریکی آب، توسعه سیستم های فاضلاب، شاخص فشار محیطی، پوشش گیاهی، گسترش مناطق حفاظت شده، درآمد سالانه خالص، شاخص توسعه انسانی و تغییرات مربوط به آن، سطح و پیشرفت آموزش، مطالعه و اجرای طرح های جامع مدیریت منابع آب و آبخیزها و تاکید بر یک رابطه تعاملی و منطقی با شاخص‎های فشار (P) حالت (S) و پاسخ (R) سطح پایداری آبخیز مورد ارزیابی قرار گرفت. میانگین امتیازات شاخص فشار، حالت و پاسخ به ترتیب ۸۱/۰، ۶/۰ و ۳۷/۰ برآورد گردید. همچنین میانگین امتیاز معیارهای هیدرولوژی، محیط زیست، حیات و سیاست گذاری به ترتیب ۴۱/۰، ۵۸/۰، ۶۶/۰ و ۷۵/۰ به دست آمد. نتایج ارزیابی شاخص فشار، حالت و پاسخ نشان داد که امتیاز شاخص پایداری آبخیز با مقدار ۶/۰ در سطح متوسطی از پایداری قرار دارد که دو عامل هیدرولوژی و محیط زیست باعث ایجاد سطح ضعیفی از پایداری شده‎اند، لذا برای ارتقای و بهبود پایداری لازم است تدابیری در جهت مدیریت جامع منابع آب از لحاظ افزایش بهره‎وری، صرفه‎جویی و احداث سیستم‎های فاضلاب و مدیریت زیستگاه از طریق گسترش مناطق حفاظت شده با تاکید بر شاخص‎های فشار، حالت و پاسخ اندیشیده شود.

شاخص پایداری آبخیز (WSI), HELP, فشار -حالت-پاسخ, سرانه آب, آبخیز سراب صیدعلی