سیروس قنبری - گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه‎ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
مهربی بی پسکوهی - گروه جغرافیا، دانشکده جغرافیا و برنامه‎ریزی محیطی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران.

مدیریت پایدار زمین به عنوان شیوه‎ای پایدار برای مبارزه با تهدید اشکال مختلف تخریب و فرسایش زمین در نظر گرفته شده است. با وجود این، اطلاعات کمی در مورد عوامل موثر بر تصمیم خانوارها برای اجرای شیوه‎های مدیریت پایدار زمین وجود دارد. در پژوهش حاضر عوامل موثر بر اجرای شیوه‎های مدیریت پایدار زمین توسط خانوارهای روستایی در منطقه سیب و سوران مورد واکاوی قرار گرفته است. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری پژوهش خانوارهای روستایی کشاورز منطقه سیب و سوران بوده که با استفاده از فرمول‎کوکران ۲۳۰ نمونه به روش نمونه‎گیری تصادفی‎‎‎‎ ساده انتخاب گردید. برای گردآوری داده‎ها و اطلاعات از پرسش‎نامه و مصاحبه استفاده شد. برای شناسایی شیوه‎های مدیریت پایدار از آمار توصیفی استفاده شد. برای شناسایی عوامل موثر بر اجرای شیوه‎های مدیریت پایدار زمین توسط خانوارهای روستایی از مدل‎سازی معادلات ساختاری (SEM) استفاده شد. نتایج در مورد شیوه‎های مورد استفاده نشان داد که در این منطقه بیشتر از شیوه‎های ابتدایی و ساده که نیاز به هزینه و سرمایه چندانی نداشته استفاده شده است. کاربرد کود دامی/ حیوانی، استفاده از کودهای آلی و سبز، شخم‎ زدن زمین خلاف جهت شیب زمین، ایجاد سد خاکی و سنگی در بالا دست زمین و ایجاد آب بند و بندهای خاکی مهم‎ترین شیوه‎های مدیریت پایدار در منطقه سیب و سوران بوده‎اند. نتایج مدل معادلات ساختاری عوامل موثر بر اجرای شیوه‎های مدیریت پایدار زمین توسط خانوارهای روستایی نیز نشان داد که عامل ویژگی‎های مزارع کشاورزی با ضریب تاثیر ۷۹/۰ بیشترین تاثیر را بر اجرای شیوه‎های مدیریت پایدار زمین در منطقه سیب و سوران داشته است. عامل ویژگی‎های اکولوژی زمین کشاورزی با ضریب تاثیر ۷۳/۰، عامل حمایت‎ها و زیرساخت‎های سازمانی با ضریب تاثیر ۶۹/۰، عامل ویژگی‎های خانوار با ضریب ۶۸/۰ و عامل ویژگی‎های اجتماعی و اقتصادی با ضریب تاثیر ۶۵/۰، در مرتبه‎های بعدی قرار گرفته‎اند.

کشاورزی, مدیریت پایدار زمین, عوامل و محرک‎ها, منطقه سیب و سوران, مدل معادلات ساختاری