کریم نخعی - استادیار، گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، بیرجند، ایران
مجتبی محمدزاده - دانشجوی دکتری،گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، بیرجند، ایران
محسن صفایی - دانشجوی دکتری، گروه حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بیرجند، بیرجند، ایران

هدف اصلی پژوهش حاضر بررسی اثر تضعیف ارزش پول ملی بر صادرات و واردات بخش های کشاورزی ، صنعت و خدمات در ایران در ایران دوره زمانی ۱۳۶۰-۱۴۰۰ پرداخته شده است . برای جمع آوری مطالب مربوط به ادبیات موضوع از روش کتابخانه ای و برای برآورد از روش خود رگرسیونی با وقفه های توزیعی خطی (ARDL) استفاده شده است . بر اساس نتیجه این آزمون برای مدل تعیین کننده رابطه بین تضعیف ارزش پول ملی بر صادرات و واردات بخش های کشاورزی ، صنعت و خدمات، کران پایین و بالا در سطح معناداری ۵ درصد بودند. بنابراین مشاهده می شود که آماره محاسبه شده بزرگتر از کران بالا می باشد.بر این اساس وجود رابطه بلندمدت و هم جمعی تایید می گردد؛ بنابراین ، بعد از اینکه وجود رابطه بلندمدت بین متغیرها مورد تایید قرار گرفت ، رابطه بلندمدت برآورد و نتایج تخمین ضرایب بلندمدت در ادامه مورد بررسی قرار می گیرد. از برآورد مدل کوتاهمدت ARDL می توان به شرح زیر ارزیابی کرد. همه ضرایب در کوتاهمدت در سطوح ۵% معنی دار هستند. ضریب ECM منفی و کمتر از یک است . پایداری مدل رابطه بلندمدت را می توان با ضریب عبارت تصحیح خطا و مقدار احتمال آن تشخیص داد. ضریب y منفی است . ضریب m و cpi مثبت هستند. نتایج مدل اقتصادسنجی آزمون بروش-گادفری LM نشان می دهد که هیچ همبستگی سریالی در آن یافت نمی شود. نتایج آزمون بروش-پاگان نشانگر عدم وجود ناهمگونی در مدل است . برای بررسی نرمال بودن مجموعه داده، چولگی و کشیدگی را اعمال کردیم . نتایج آزمون نشان می دهد که تحت فرضیه صفر، توزیع نرمال وجود داشته است که برای یک مدل اقتصادسنجی باثبات مطلوب است . با توجه به نتایج به دست آمده از برآورد مدل بلندمدت ARDL می توان به شرح زیر ارزیابی کرد. ضرایب m، y و cpi منفی هستند و در بلندمدت در سطوح ۵% معنادار هستند.

تضعیف ارزش پول ملی بر صادرات و واردات بخشهای کشاورزی ، صنعت و خدمات، ARDL