محمد رضا زاهدی - گروه باستان شناسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران
حسن کریمیان - دانشگاه تهران

با شروع عصر روشنگری از ابتدای قرن ۱۸م و شکل گیری موزه ها، گالریها و مجموعه های خصوصی، موزه ها و گالری های بزرگ برای پر کردن سالن های نمایش خود نیاز به خرید آثار تاریخی فرهنگی داشته و در این میان جاعلان با همکاری متخصصین رشته های مختلف و با سوء نیت، نسبت به ساخت آثار تقلبی و ارائه آنها اقدام نمودند. مهم ترین پرسش در این زمینه، شناسائی شیوه ها و تکنیک های مورد استفاده جاعلان در خلق آثار تقلبی، علل افزایش آن در سالهای اخیر و صدمات ناشی از این گونه آثار در مطالعات باستان شناسی و فعالیت های موزه ای است. در این مقاله ضمن ارائه تعریفی جامع از آثار تقلبی، پیشینه آن در ایران، گونه شناسی اشیای تقلبی، شیوه های جعل و چگونگی ارائه آنها به گروه های هدف پرداخته می شود. مطالعات کتابخانه ای و میدانی انجام گرفته در این پژوهش نشان می دهد که جاعلان آثار تاریخی فرهنگی با استفاده از علوم روز و با توجه به عدم شناخت دقیق گروه های هدف از این گونه آثار تقلبی، نسبت به ساخت و ارائه این گونه آثار در سه سطح ۱- مردم عادی که در سودای دست یابی به ثروت هنگفت می باشند. ۲- علاقمندان به گردآوری آثار تاریخی، فرهنگی در داخل کشور ۳- گالری ها و موزه های خارجی اقدام می نمایند.

جعل, تقلب, اصالت آثار, قاچاق, آثار تاریخی فرهنگی