فرهاد کاروان - گروه معماری، دانشکده هنر و معماری، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

مقدمه: آموزش معکوس یکی از راهبردهای نوین آموزش شناختی است که می تواند بر توانایی های شناختی تاثیر داشته باشد. مطالعه-ی حاضر با هدف بررسی تاثیر روش آموزش معکوس در کارگاه های طراحی بر مهارت خودتنظیمی، خودکارامدی تحصیلی و تفکر طراحی دانشجویان معماری انجام گرفت. روش: این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد همدان بود. دانشجویان بطور تصادفی به دو گروه آزمایشی و کنترل هر گروه ۱۵ نفر تقسیم شدند. گروه آزمایشی، آموزش معکوس دریافت کردند. ابزارهای اصلی جهت جمع آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه های خودتنظیمی ریان و کانیل (۱۹۸۹)، خودکارامدی تحصیلی جینک و مورگان (۱۹۹۹) و تفکر طراحی دوسی و همکاران(۲۰۱۸) بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون کلموگراف اسمیرونف و آزمون لون برای محاسبه پیش فرض ها و از آزمون تحلیل کوواریانس چند متغیره و دو متغیره MANCOVA استفاده شد.نتایج: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش معکوس در کارگاه های طراحی بر مهارت خودتنظیمی، خودکارامدی تحصیلی و تفکر طراحی دانشجویان معماری تاثیر داشته است. با محاسبه مجذور اتا، میزان تاثیر این آموزش بر مهارت خودتنظیمی (۵۴ درصد)، بر خودکارآمدی تحصیلی ( ۵۱ درصد) و بر تفکر طراحی ( ۷۳ درصد) به دست آمد که می تواند باعث افزایش مهارت های مربوطه شود.بحث و نتیجه گیری: روش آموزش معکوس مبتنی بر کارگاه های طراحی، باعث افزایش خودکارامدی تحصیلی و مهارت خودتنظیمی و تفکر طراحی می شود. افزایش خودکارآمدی تحصیلی منجر به توانمندی باور دانشجو درباره ادراک خود از شایستگی ها و توانایی-هایش برای فهمیدن یا انجام دادن تکالیف می شود. همچنین این روش آموزشی به افزایش فعالیت دانشجو در کارگاه طراحی و خودتنظیمی او کمک می کند .و از آنجایی که افزایش توانایی های ذهنی و تفکر طراحی دانشجو در مهارت های عملی مرتبط با تکالیف یعنی طراحی نشان داده می شود؛ لذا برنامه های دانشگاه ها باید به گونه ای تنظیم شوند که در برنامه ریزی های آموزشی و برنامه درسی از روش های فعال تدریس استفاده شود که به جای ذخیره سازی داده ها، فراگیران بتواند در فرایند آموزش مشارکت کنند..نتایج: نتایج این پژوهش نشان داد که آموزش معکوس در کارگاه های طراحی بر مهارت خودتنظیمی، خودکارامدی تحصیلی و تفکر طراحی دانشجویان معماری تاثیر داشته و می تواند باعث افزایش مهارت های مربوطه شود.بحث و نتیجه گیری: روش آموزش معکوس مبتنی بر کارگاه های طراحی، باعث افزایش خودکارامدی تحصیلی و مهارت خودتنظیمی و تفکر طراحی می شود. افزایش خودکارآمدی تحصیلی منجر به توانمندی باور دانشجو درباره ادراک خود از شایستگی ها و توانایی-هایش برای فهمیدن یا انجام دادن تکالیف می شود. همچنین این روش آموزشی به افزایش فعالیت دانشجو در کارگاه طراحی و خودتنظیمی او کمک می کند .و از آنجایی که افزایش توانایی های ذهنی و تفکر طراحی دانشجو در مهارت های عملی مرتبط با تکالیف یعنی طراحی نشان داده می شود؛ لذا برنامه های دانشگاه ها باید به گونه ای تنظیم شوند که در برنامه ریزی های آموزشی و برنامه درسی از روش های فعال تدریس استفاده شود که به جای ذخیره سازی داده ها، فراگیران بتواند در فرایند آموزش مشارکت کنند.

آموزش معکوس, تفکر طراحی, خودکارامدی تحصیلی, کارگاه طراحی, مهارت خودتنظیمی