فاطمه امیری فارسانی - دانشجوی کارشناسی ارشدخاکشناسی دانشگاه شهید چمران اهواز
مصطفی چرم - دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز
نعیمه عنایتی ضمیر - استادیار دانشگاه شهید چمران اهواز

بطور کلی کشاورزی مدرن با تکیه بر استفاده وسیع از کودهای شیمیایی، توان بالقوه مفید بعضی از موجودات خاک را نادیده گرفته ست. این تحقیق به منظور بررسی اثرات کودهای بیولوژیک نیتروژنه و فسفره به میزان 011 گرم در هکتار بر تغییرات میزان تنفس خاک، اسیدیته و هدایت الکتریکی خاک در دو بافت خاک تحت کشت گندم انجام شد. این تحقیق در شرایط گلخانهای در دانشگاهشهید چمران اهواز به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. فاکتور اول آزمایش شامل دو بافت خاک (لوم شنی و لوم رسی) و فاکتور دوم 9 تیمار کودی بود. نتایج تأثیر مثبت تلقیح کودهای بیولوژیک روی میزان تنفسخاک را نشان داد اما این تأثیر در حضور بخشی از کودهای شیمیایی مورد نیاز تشدید گردید. نتایج نشان داد در هر دو بافت خاک بیشترین میزان تنفس در تیمارهای کود بیولوژیک در تلفیق با 01 درصد کود شیمیایی و کمترین میزان تنفس در تیمار عدمتلقیح کود بیولوژیک مشاهده گردید. نتایج نشان داد بافت لوم رسی افزایش معنیداری در میزان تنفس خاک در مقایسه با بافتلوم شنی داشت. تیمارهای کاربرد کودهای بیولوژیک در تلفیق با 01 درصد کود شیمیایی کمترین pH خاک و تیمار عدم تلقیح کود بیولوژیک بیشترین pH خاک را نشان دادند با توجه به این نتایج میتوان امیدوار بوذ استفاده از کودهای بیولوژیک درخاکهایی با pH بالا از طریق کاهش pH موجب افزایش حلالیت فسفر موجود در کودهای شیمیایی فسفره گردد. همچنین افزایشمعنیداری در میزان هدایت الکتریکی خاک در تیمارهای کود بیولوژیک در تلفیق با 01 درصد کود شیمیایی و کود شیمیایی به تنهایی در مقایسه با تیمارهای کود بیولوژیک به تنهایی و عدم تلقیح مشاهده شد. با توجه به این نتایج استفاده ازکودهایبیولوژیک به منظور بهبود خصوصیات فیزیکو شیمیایی و بیولوژیکی خاک و تأمین نیازهای غذایی گیاه میتواند راهکار مؤثری باشد.کودهای بیولوژیک از طریق کاهش میزان مصرف کودهای شیمیایی مورد نیاز گیاه، هزینههای تولید و آلودگیهای زیست محیطی را کاهش داده و موجب حفظ پایداری منابع موجود در خاک و افزایش توان تولید در بلند مدت میگردند.

کود بیولوژیک، تنفس خاک، pH ، ECₑ ، بافت خاک