سیدمرتضی سیدیان - دانشگاه گنبدکاووس
محمد سمیعی - دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه گنبد کاووس، گنبد کاووس
ابوالحسن فتح آبادی - دانشکده :کشاورزی و منابع طبیعی
نصرالدین جهانتیغ - کارشناس، اداره آبحیزداری استان گلستان، گنبد کاووس

هدف از این تحقیق ارائه مدلی جهت محاسبه مقادیر دبی سیلاب با دوره بازگشت معین با استفاده از ویژگی های هندسی حوزه آبخیز و با ارائه مدل های چند متغیره می باشد. به منظور مدل سازی و شناخت عوامل تاثیر گذار در رخداد سیل در حوزه آبریز گرگانرود، وضعیت آماری تعداد ۱۱ ایستگاه هیدرومتری حوزه آبخیز گرگانرود واقع در استان گلستان مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفت. پارامترهای مختلف تاثیر گذار شامل عوامل فیزیوگرافی، پوشش گیاهی، کاربری اراضی، خاک شناسی، زمین شناسی و آب وهوا شامل ۳۱ متغیر مستقل در این تحقیق انتخاب شد. تجزیه وتحلیل اطلاعات و مدل سازی سیلاب به روش آماری رگرسیون چند متغیره انجام شد. بدین ترتیب مدل های منطقه ای سیلاب به روش Enter از دقت و صحت بالاتری نسبت به مدل های به دست آمده از روش Forward برخوردار می باشد. به طورکلی ۱۳ متغیر از ۳۱ متغیر مستقل وارد شده در آزمون رگرسیون چند متغیره به عنوان مهم ترین و تاثیرگذارترین عوامل در بروز سیلاب حوزه آبخیز گرگانرود شناسایی گردیده است. متغیرهای موثر شامل: ضریب گراولیوس، درصد مساحت سازندهای نفوذپذیر، شیب حوزه آبخیز، زمان تمرکز، مساحت آبخیز، سرعت جریان، درصد مساحت اراضی با جهت شمال، درصد مساحت اراضی با جهت جنوب، درصد مساحت اراضی مرتعی، درصد مساحت اراضی زراعی، درصد تراکم آبراهه با رتبه ۳، دمای متوسط سالانه و بارندگی حداکثر سالانه می باشد. با استفاده از این روابط (مدل ها) می توان مقادیر دبی حداکثر لحظه ای با دوره بازگشت های ۲، ۱۰،۵، ۲۵، ۵۰ و ۱۰۰ ساله را در حوزه های فاقد آمار در زیر حوزه های گرگانرود به دست آورد.

دبی پیک سیل, حوزه آبخیز گرگانرود, مدل سازی, رگرسیون خطی