مصطفی رستگار - دانشجوی دکتری مطالعات تطبیقی ادیان، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم، ایران

محورهای اصلی اعلامیه مشترک واتیکان و الازهر که در سال ۲۰۱۹ با عنوان «سند برادری انسانی» به امضای طرفین رسید، عبارت اند از: نقش ادیان در برقراری صلح و عدالت، احترام به انسان در پرتو ایمان به خدا، لزوم همدردی و مهرورزی خداباوران با همگان، فرهنگ گفتگو و هم زیستی مسالمت آمیز، تقویت ارزش های دینی و آزادی، شکایت از پسرفت های فکری و اخلاقی ضمن اعتراف به پیشرفت های مادی، گله از بیداد و جنگ، آرزوی صلح و دادورزی و همچنین اهمیت حقوق قربانیان و مستضعفان و اقلیت ها و زنان و کودکان. اما بی گمان افزون بر انگیزه های الهی و انسانی، طرفین ملاحظات دیگری هم داشته اند؛ از یک سو واتیکان، الازهر را بهترین نماینده اسلام سنی می داند و از طریق رابطه گرم با او، نزد هم تمدنی های غربی خود که از جانب مسلمانان نگران اند و بسیار مایل اند کسی را داشته باشند که زبان مسلمانان را بفهمد و بتواند با آنان ارتباط واقعی برقرار کند، اعتبار می جوید. از دیگر سو چون غربیان در ارتباط با غیرغربیان، واتیکان را بخشی لازم الاحترام از تمدن خویش برمی شمرند، ارتباط گرم دیگرانی مانند الازهر را با واتیکان نشانه احترام آن دیگران به فرهنگ و تمدن و ارزش های خویش می دانند و این برای آن دیگران نزد غربیان احترام می آفریند.

سند برادری انسانی, واتیکان, پاپ فرانسیس, شیخ احمد الطیب, الازهر