حامد حبیبی - کاندیدای دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه مذاهب اسلامی، تهران، ایران

مقاله ی حاضر با هدف تبیین نقش تقیه به عنوان عامل بازدارنده از ایجاد بحران هویت تمدنی و دگردیسی فرهنگی و اعتقادی جامعه اسلامی، درصدد روششناسی «تقیه جهادی» و بازیابی نقش تقیه در «جهاد تبیین» است. مساله اصلی پژوهش، چگونگی صیانت از دین و هویت تمدنی شیعی در آموزه تقیه است. سوال اصلی نحوه مواجهه با پدیده سکولاریزاسیون و نرمالیزاسیون در مسیر ایجاد تمدن نوین اسلامی است؟ فرضیه اصلی مطالعه مبتنی بر ساختارشکنی در تقسیمبندی روشی تقیه به لحاظ کارکردی، ناظر به کنترل کیفیت رفتار تمدنی متقی و اجرای این حکم ثانوی میباشد. غایتشناسی تقیه از سنخ عبودیت است، لذا اگر در گرداب سکوت و تغییر جغرافیای فلسفی جامعه، بیهویتی شکل بگیرد نامطلوب است. تقیه باید متضمن غایت توحیدی باشد تا رهیافتی به تمدن نوین اسلامی مدنظر رهبر معظم انقلاب اسلامی داشته باشد. در این هندسه معرفتی، برائت از سکولاریسم، لیبرالیسم و اندیشههای التقاطی مبنای دولتپژوهی است و برآیند آن، اسلامی شدن دولت، جامعه و گشودن دروازههای تمدن نوین اسلامی به روی جوامع است. بنابراین تقیه میتواند کارویژهای فراتر از فقه محض پیدا کند. این مقاله که در نوع خود پیشینهای ندارد، با روش تحقیق مبتنی بر دستگاه مرکب «قیاس- استقراء» و ارائه ادله عقلی- نقلی به روش توصیفی- تحلیلی، مطالعهای بینارشتهای انجام داده است. «فلسفهعملی تقیه جهادی» به عنوان یکی از راهبردهای حفظ دین و تقابل با دشمن، شامل هرگونه تلاش، کوشش و کنشگرایی جامعه و فرد متقی در راستای عبودیت الهی و رسیدن به غایت توحیدی میباشد که در واقعیت عینی جامعه کارکرد جهاد برای قدسی نمودن بنیادهای تعاملی جامعه و سازوکار زیست اجتماعی و اقامه تمدن اسلامی داشته باشد

فلسفه عملی تقیه جهادی, تمدن نوین اسلامی, سکولاریسم, دولت پژوهی, مارپیچ سکوت, جغرافیای فلسفی, بحران هویتی