حبیب اله خدابنده - اعضای هیات علمی گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی
شهرام شاهرخی - اعضای هیات علمی گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی
سحر احمدی خیاوی - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلام

شتهها از آفات مهم سورگوم جارویی محسوب می شوند و مبارزه با آنها ضروری به نظر می رسد. هم اکنون برای کنترل شتهها، از انواع آفتکشهای شیمیایی استفاده میشود که با توجه به اثرات زیانبار زیست محیطی آنها، بهنظر میرسد اسانس هایگیاهی یکی از بهترین جایگزین های سموم شیمیایی محسوب می شوند، در این تحقیق اثر حشرهکشی اسانس گیاهی حاصل از برگ گیاهان برگ بو ( Laurus nobilis ) و اکالیپتوس ( Eucalyptus camaldulensis ) روی شته معمولی گندم ( Schizaphis graminum ) مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایشها در آزمایشگاه کشت بافت دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد میانه در دمای 1± 25درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 70-60درصد و دوره نوری 10 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. اسانس ها به روش تقطیر با آب، استخراج شدند. برای محاسبه غلظت کشنده 27 درصد اسانسها ، غلظتهای ایجاد کننده مرگ ومیر 57 تا 87 درصد با انجام آزمایشات مقدماتی انتخاب شده و برای انجام آزمایش زیست سنجی استفاده شد. بر اساسآزمایشات انجام شده اسانس برگ بو در مقایسه با اسانس گیاه دارویی اکالیپتوس اثر بیشتری در کنترل شته داشت، بطوری که غلظت کشنده 27 درصد ( LC50 ) اسانس آن 9495 ppm بدست آمد که بسیار کمتر از غلظت کشنده 27 درصد اسانساکالیپتوس ( 11015 )ppm بود. در مجموع، نتایج این تحقیق امکان استفاده از اسانس گیاهان دارویی مورد مطالعه و بهویژهبرگبو را برای کنترل شته معمولی گندم نشان داد.

زیست سنجی، اسانس، اکالیپتوس، برگ بو، شته سورگوم جارویی