زهرا کامرانی - دانشجوی دکتری باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
حامد وحدتی نسب - استاد، گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
استفانی بونیلوقی - دپارتمان انسان و محیط، موزه انسان شناسی، پاریس، فرانسه
سید میلاد هاشمی سروندی - استادیار، گروه باستان شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
مژگان جایز - استادیار، گروه باستان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران
محمد اخوان خرازیان - دانشگاه علوم زمین شناسی، ملبورن، استرالیا
سید ایرج بهشتی - پژوهشکده حفاظت و مرمت، پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، تهران، ایران
ژیل بریون - دپارتمان انسان و محیط، موزه انسان شناسی، پاریس، فرانسه

غار قلعه ­کرد در مجاورت روستایی به همین نام در غرب استان قزوین (بخش حصار ولیعصر) و در جنوب­ غربی رشته­ کوه البرز قرار دارد. این غار در حد فاصل بین زاگرس و فلات مرکزی واقع شده است. هدف این مقاله، توصیف گوناگونی دست­ افزارهای سنگی حاصل از فصول اول و دوم کاوش در غار قلعه­ کرد و قرار دادن این محوطه در منطقه­ ای وسیع­تر برای مقایسه با صنایع سنگی موستری زاگرس و پارینه سنگی میانی فلات مرکزی است. در غار قلعه­ کرد دو توالی هلوسن و پلیئستوسن و ۲۵ واحد لایه­ نگاری، شناسایی شد. تجزیه وتحلیل بافت رسوبی و توزیع دست­ افزارهای سنگی در ترانشه ۱، نشان دهنده پنج تراکم از دست ­افزارهای سنگی و بقایای جانوری بوده که در این نوشتار سه تراکم بالایی نهشته­ های پلیئستوسن غار قلعه­ کرد مورد مطالعه قرار گرفته است. تحلیل های آماری بر روی مولفه های گونه­ شناسی و فناوری دست ­افزارهای سنگی نشان دهنده تشابهات و تمایزاتی مابین نهشته ­های مورد مطالعه است. مقایسه نهشته­ های غار قلعه­ کرد با محوطه­ های زاگرس و فلات ­مرکزی نشان داد که غار قلعه­ کرد در میزان استفاده از روش لوآلوآ، فراوانی خراشنده ­ها به خصوص خراشنده یک سویه، فراوانی سرپیکان ها به ویژه سرپیکان موستری، حضور کم رنگ کنگره دارها و دندانه­ دارها، شدت رتوش و فراوانی تراشه­ ها، نزدیکی بیشتری به موستری زاگرس نشان می­ دهد.

غار قلعه کرد, پارینه سنگی میانی, پلیستوسن, زاگرس, فلات مرکزی