این مقاله به قصد الفیاح این بیت مثنوی-آن خیالاتی که دام اولیاست عکس مهرویان بستان خداست-نوشته و تفاسیر مختلف آن،از شروح گوناگون مثنوی نقل و نقد شده است. نویسندهء مقاله در پی اثبات این نکته است که این بیت مشعر بر یکی از اصول مسلم عرفان کلاسیک-و تا حدودی حکمت اشراق و متعالیه-است که کشف صوری حقایق غیبی و صور معانی را به هیات مثالی در دایرهء خیال منفصل (تجلی خیال مطلق در آینهء قلوب اولیا)ممکن و چه بسا ضروری می شمارد. همچنین در ضمن مقاله،از دیدگاههای حاجی ملا هادی سبزواری و ملاصدرا را و محی الدین ابن عربی و ملا عبد الرزاق لاهیجی برای توضیح و تبیین مفهوم خیال و شهود صور غیبی استمداد شده است.