رضا نوورز ولاشدی - استادیار گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
هوشنگ بهزادی - دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری
بهاره شامگانی مشهدی - دانشجوی دکتری هواشناسی کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری

با توجه به اهمیت برنج طارم هاشمی در کشاورزی ، بررسی اثر عوامل محیطی بر تاریخ گلدهی این گیاه می تواند مفید واقع شود. برای انجام این پژوهش ، از یک آزمایش میدانی استفاده شد. گیاه برنج رقم طارم هاشمی در منطقه آمل به مدت ۱۰ سال در مرکز تحقیقات هواشناسی کشاورزی کشت و تاریخ گلدهی آنها به دقت ثبت شد. همچنین از دادههای هواشناسی ایستگاه همدیدی هواشناسی آمل در مدت مذکور استفاده شدشد. اطلاعات جمع آوری شده سپس تحلیل و ارتباط آن با تاریخ گلدهی بررسی شد. نتایج نشان داد دما تاثیرات قابل توجهی بر تاریخ گلدهی برنج رقم طارم هاشمی داشته است . بیشترین همبستگی تاریخ شروع و پایان گلدهی با دمای حداقل به ترتیب ۸۵ و ۸۸ درصد داشت . همچنین برای عملکرد بیشترین همبستگی با دامنه تغییرات شبانه روزی دمای هوا به مقدار ۶۹ درصد و مقدار ضریب تبیین آن با عوامل محیطی ۹۹ درصد مشاهده شدشد. نتایج نشان داد با افزایش ۱ درجه سانتی گراد دمای هوا حداکثر طول دوره گلدهی به مدت ۴/۲ روز کاهش خواهد یافت . از طرفی با ثابت نگه داشتن دما و کاهش میزان رطوبت نسبی حداکثر طول دوره گلدهی کاهش خواهد یافت . نتایج نشان داد تغییر عوامل محیطی در منطقه مورد مطالعه که منجر به کاهش رطوبت و افزایش دما شود، اثرات قابل توجه و مورد کنکاش بیشتری بر طول دوره فنولوژی برنج خواهد گذاشت .

دمای کمینه ، دمای بیشینه ، XLSTAT، برنج ، گلدهی .