فرزانه فروزش - دانشجوی کارشناسی ارشد، علوم محیط زیست/
سعید ملماسی - استادیار ، عضو هیئت علمی گروه محیط زیست ، دانشگاه آزاد اسلامی
نعمت الله جعفرزاده حقیقی فرد - دکترای بهداشت محیط

این تحقیق با هدف شناسایی و ارزیابی ریسک زیست محیطی کارخانه نمک زدایی قلعه نار در فاز بهره برداری به انجام رسید. درمرحله اول به این منظور پس از شناسایی فعالیت ها و فرآیند کارخانه، خطرات و عوامل بالقوه آسیب رسان شناسایی ، خطرات مهمفرایندی و نقصهای احتمالی قطعات و تجهیزات مهم مورد مطالعه قرار گرفت و خطرات شناسایی شده با استفاده از روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و آثار آن FMEA( ) مورد ارزیابی قرار گرفت. در مرحله دوم به دلیل ناکارایی روش تجزیه و تحلیل حالاتدر محاسبه ریسک زیست محیطی مناطق با استفاده از روش تلفیقی AHP , EFMEA به ارزیابی ریسک زیست محیطی مناطقتحت اثر حوادث غیر مترقبه پرداخته شد.همچنین در این مرحله جهت تعیین میزان پراکنش آلودگی و تعیین عدد شدت خسارت ناشی ازانفجار با استفاده از نرم افزار PHAST مناطق نهایی تحت اثر آلودگی و میزان خسارت وارده به آن ها مشخص گردید.نتایج بدست آمده از محاسبه ریسک کارخانه قلعه نار در محدوده بلافصل (مرحله اول) حاکی از آن است که ریسک لوله حاوی آبنمک با امتیاز 046 دارای بالاترین سطح خطر (اضطراری) و ریسک مربوط به جزء کمپرسور با امتیاز 12 دارای کمترین خطر (طبیعی) می باشد؛ و در محدوده تحت اثر (مرحله دوم) تأثیر بر کارکنان کارخانه با امتیاز 2.83 بالاترین نمره ریسک و تغییرکیفیت آب زیرزمینی با امتیاز 68.4 پایین ترین نمره ریسک را دارا میباشند. در نهایت در مرحله اول 3. ریسک در سطح متوسط، 7عدد ریسک در سطح بالا، 4 عدد ریسک در سطح پایین شناسایی گردید. در ارزیابی ریسک زیست محیطی مناطق تحت تأثیر در حوادث غیر مترقبه 3 مورد ریسک با اولویت بالا، 1 مورد ریسک با اولویت متوسط، 3 مورد ریسک با اولویت پایین به دست آمد. در ادامه راهکارهایی جهت کنترل و کاهش ریسک های شناسایی شده ارائه گردید. از جمله راهکارهایی کنترل انفجار و آتش سوزی: بازدیدهای مستمر از سیستم های ایمنی مخازن توسط نفرات نوبت کار و مسئول ایستگاه می باشد.

تجزیه و تحلیل حالات شکست و آثار آن( FMEA )، واحد نمک زدایی قلعه نار، تجزیه و تحلیل حالات زیست محیطی ( EFMEA )، تحلیل سلسله مراتبی، فست( )PHAST