شهرام نیک فرجام - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
عباس اکبرپور نیک قلب - عضو هئیت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

در دهه های اخیر، زلزله به عنوان یکی از پدیده های خطرناک و ویرانگر طبیعی، خسارات جانی و مالی عظیمی را به همراه داشته است؛ از این رو ارزیابی دقیق و مقاوم سازی سازه ها در برابر این پدیده از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در علم مهندسی سازه و زلزله، تغییرات اساسی در رویکرد طراحی سازه ها انجام گرفته و طراحی براساس نیرو به طراحی براساس عملکرد تغییر یافته است. این تغییر رویکرد در طراحی به منظور بهبود عملکرد سازه ها هنگام وقوع زلزله گام مهمی در راستای قادر ساختن مهندسان به طراحی سازه هایی با عملکرد قابل پیش بینی برداشته است. استفاده از مهاربندهای کمانش تاب عادی و کمانش-تاب استخوان ماهی و سیستم های میراگر ویسکوز و ترکیب آن ها به عنوان گزینه های مهم در مقاوم سازی سازه ها مورد توجه بسیاری از محققان و مهندسان قرار گرفته است. در این پژوهش از طریق مدل سازی و تحلیل دینامیکی غیرخطی، عملکرد یک سازه ی ۱۸ طبقه ی نامنظم تحت تاثیر زلزله های دور از گسل با استفاده از نرم افزارهای ایتبس۲۰۲۰ و پرفورم نسخه ۹ مورد بررسی قرار گرفته است و در آن به بررسی تاثیر این سیستم ها بر تغییر مکان جانبی نسبی طبقات و تعداد المان های وارد شده به محدوده ی غیرخطی در سطح عمکرد IO در این سازه ها پرداخته شده است. نتایج نشان می دهند که با ترکیب سیستم های مهاربند کمانش تاب استخوان ماهی و میراگر ویسکوز بهبود قابل توجهی در تغییر مکان جانبی نسبی طبقات و تعداد المان های وارد شده به محدوده ی غیرخطی در سطح عمکرد IO ایجاد شده است. در سطح عملکرد IO، در سازه ی مجهز به ترکیب مهاربند کمانش تاب استخوان ماهی و میراگر ویسکوز هیچ المانی وارد محدوده غیرخطی نشده است. همچنین تغییر مکان جانبی نسبی طبقات در این سازه کمتر از ۰.۰۰۲ می باشد. این نتایج می توانند به طراحان و مهندسان در بهبود عملکرد سازه ها در برابر زلزله و در نهایت به کاهش خسارات ناشی از وقوع زلزله کمک کنند.

مهاربند کمانش تاب، میراگر ویسکوز، تغییر مکان جانبی نسبی طبقات و سطح عمکرد IO