هدایت اله سلطانی نژاد - استادیار دانشکده حقوق دانشگاه قم، قم، ایران

چکیده خسارت تبعی وارد برتمام اعضای یک گروه یا جمعیت به اعتبار عضویت یا دارا بودن هویت ، منافع، اهداف ویا هرگونه وجه مشترک دیگری، زیان جمعی یا گروهی نامیده می­شود. در این نوع زیان هیچ­یک از اعضا به طور خاص و مستقیم زیان نمی بیند، لکن همه آنان به تبع صدمه وارد بر گروه و جمعیت به نحو یکسان دچار زیان می­گردند. دراین مقاله مفهوم، اوصاف، قابلیت جبران ونحوه مطالبه این قبیل خسارات مورد بررسی تطبیقی در سه نظام حقوقی س ایران قرار گرفته است. در نظام حقوقی کامن­لا بویژه در انگلیس و آمریکا عنوان دعاوی گروهی بطور گسترده در قوانین و رویه قضایی پذیرفته شده و امری معمول  است. در حقوق فرانسه با قیود و شرایط و محدودیت­هایی این امر مورد پذیرش قرار گرفته است. در ایران  طرح این گونه دعاوی معمول نیست ورویه قضایی وجود نداردو بجزقوانین تازه­تصویب نشانه­های جغرافیایی وثبت علائم تجاری، در گذشته قانون صریحی  وجود نداشته است. با وجود این، براساس اصول حاکم بر جبران  خسارت و از جمله اصل لا ضرر و ماده یک قانون  مسئولیت مدنی، جبران ضرر جمعی قابل پذیرش به نظر میرسدو مطالبه خسارت به نمایندگی از جمع ویا در صورت فقدان شخصیت حقوقی جمعیت، طرح دعوا به وسیله هریک از اعضا امکان پذیر است .     *نویسنده مسوول مقاله:                                                                        Email:dhs۱۳۳۹@gmail.com

Compensation, population, mass loss, geographical indications, collective marks, واژگان کلیدی: جبران خسارت, جمعیت, زیان گروهی, نشانه های جغرافیایی, علائم جمعی