فاطمه شهامت - دانشگاه فردوسی مشهد

مدل­های شناختی در تبیین اختلالات روان­شناختی به اثر طرحواره­های منفی موثر در شکل­گیری علائم آسیب­شناسی روانی اشاره دارد. هدف این پژوهش پیش­بینی علائم سلامت روان با استفاده از طرحواره­های ناسازگار اولیه بود. به این منظور دو پرسشنامه­ی فرم کوتاه طرحوره یانگ (SQ) در چارچوب نظریه­ی درمانی مبتنی بر طرحواره­ی جفری یانگ و پرسشنامه­ی سلامت روان(GHQ)  بر ۱۵۹ دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا گردید. تحلیل نتایج این پژوهش با استفاده از نسخه ۱۷ نرم­افزار SPSS با روش تحلیل رگرسیون چندگانه صورت گرفت. نتایج بیانگر رابطه­ی معنادار طرحواره­های ناسازگار اولیه و علائم سه­گانه­ی جسمانی­سازی، اضطراب و افسردگی بود. در این میان طرحواره نقص/ شرم به طرز معناداری (۰۱/۰>P­­)  هر سه علامت را پیش­بینی کرد. از طرفی بخشی از واریانس هر اختلال توسط طرحواره­های خاصی به صورت معنادار پیش­بینی شد. نتایج به دست آمده با بررسی­های پیشین همخوان بوده و بیانگر این است که این چارچوب نظری تلویحات درمانی و تبیینی مهمی در رابطه با اختلالات روانشناختی دارد. بر این اساس می­توان نیمرخ خاصی از طرحواره­های ناسازگار مربوط به هر اختلال را ترسیم کرد.

طرحواره ناسازگار اولیه, اضطراب, جسمانی-سازی, افسردگی, سلامت روانشناختی