زهره تاجیک - گروه جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سید موسی پورموسوی - گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رحیم سرور - گروه جغرافیا، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

توسعه محلی، از جمله الگوهای جدید توسعه است که بعد از دهه ۱۹۸۰ بر توانمندسازی جامعه محلی برای ساماندهی امور به دست خودشان تاکید دارد. در این زمینه، الگوی بازآفرینی با رویکرد اقتصاد پایدار می تواند بدیل مناسبی برای توسعه مجدد محله های ناکارآمد باشد. بااین حال به کارگیری این رویکرد در شهر تهران، تاکنون عملی نشده و چالش های عدیده ای در این زمینه وجود دارد که در مطالعه حاضر به آن ها پرداخته شده است. روش تحقیق این مطالعه، از نوع آمیخته است. داده های پژوهش با استفاده از مصاحبه با خبرگان و پیمایش از محله های هدف گردآوری شد. جامعه موردمطالعه شامل ۳۱ نفر از خبرگان آشنا به موضوع تحقیق در شهر تهران و ۴۷۳ نفر از ساکنان محله های هدف بود. تجزیه وتحلیل داده ها در بخش کیفی با روش «تحلیل محتوای کیفی» و در بخش کمی با روش «مدل سازی معادلات ساختاری» انجام گردید. بر اساس نتایج مدل آسیب شناسی کیفی، چالش های توسعه محلی مبتنی بر رویکرد اقتصاد پایدار شهری در قالب ۳۶ مفهوم، ۳۵ مقوله فرعی و ۴ مقوله اصلی قابل دسته بندی است. نتایج مدل کمی نیز نشان داد که متغیر «اعتماد به نهادهای مدیریت شهری»، یک متغیر میانجی گر مهم است که باعث تقویت مشارکت ساکنان جهت همراهی با نهادهای مدیریت شهری در ساماندهی محله ها می گردد. درنهایت چنین نتیجه گیری شد که الزامات توسعه محلی با رویکرد اقتصاد پایدار شهری در سه محور زیر قابل پیگیری است: ۱- تقویت نقش و عملکرد عاملین توسعه در سطح نهادی (دولت و نهادهای وابسته به آن)؛ ۲- تقویت نقش و عملکرد عاملین توسعه در سطح محلی (اعضای جامعه محلی و ساکنان محله های شهری)؛ ۳- بومی سازی رویکردهای بازآفرینی اقتصاد پایدار شهری منطبق با شرایط محله های شهر تهران.

توسعه محلی, بازآفرینی شهری, اقتصاد پایدار, تهران