علی خدائی - دستیار علمی دانشگاه پیام نور، مرکز بیجار
امید شکری - دانشجوی دکتری روان شناسی تربیتی

هدف پژوهش حاضر بررسی روابط بین صفات شخصیت، سبک­های مقابله و بهزیستی ذهنی در دانشجویان دختر و پسر بود. ۴۴۶ دانشجو (۱۶۷ پسر و ۲۷۹ دختر) به فهرست پنج عامل (BFI؛ جان، دوناهو و کنتل، ۱۹۹۱)، نسخه کوتاه فهرست مقابله با موقعیت­های تنیدگی­زا (CISS؛ اندلر و پارکر, ۱۹۹۰) و مقیاس­های بهزیستی ذهنی پاسخ دادند. به منظور بررسی تفاوت­های جنسیتی در صفات شخصیت، سبک­های مقابله با تنیدگی و مقیاس­های بهزیستی ذهنی از تحلیل واریانس چندمتغیری و به منظور ارزیابی روابط بین متغیرهای مکنون و اندازه­گیری شده در الگوی مفهومی, از مدل­یابی معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج MANOVA نشان داد که به طور کلی، بین دو جنس از نظر عامل­های برون­گرایی و روان­رنجورخویی، سبک­های مقابله مساله­مدار، هیجان­مدار و اجتنابی و مقیاس­های عاطفه مثبت، عاطفه منفی و رضایت از زندگی تفاوت معنادار بود. نتایج SEM نشان داد که بهزیستی ذهنی بالا از طریق نمرات بالا در عامل برون­گرایی و نمرات پایین در عامل روان­رنجورخویی و سبک مقابله هیجان­مدار، پیش­بینی شد. همچنین، نتایج نشان داد که رابطه­ی بین عامل­های برون­گرایی و روان رنجورخویی تنها از طریق سبک مقابله هیجان­مدار میانجی گری شد. در این الگو، تمام وزن­های رگرسیونی از نظر آماری معنادار بوده و متغیرهای پیش­بینی­کننده­ی الگو، ۸۵/۰ از واریانس بهزیستی ذهنی را تبیین کردند. نتایج پژوهش حاضر، ضرورت بازشناسی نقش ویژگی­های شخصیتی و متغیر جمعیت­شناختی جنسیت را در پیش بینی بهزیستی ذهنی دانشجویان مورد تاکید قرار می­دهد. تلویحات یافته­های پژوهش حاضر برای روان شناسان سلامت بحث می­شود.

برون گرایی, روان رنجورخویی, سبک های مقابله, بهزیستی ذهنی, مدل یابی معادلات ساختاری