حسین داداش زاده - دانشگاه علوم پزشکی تبریز- گروه روانپزشکی
رخساره یزداندوست - دانشگاه علوم پزشکی ایران
بنفشه غرایی - دانشگاه علوم پزشکی ایران
علی اصغر اصغرنژاد - دانشگاه علوم پزشکی ایران

هدف از این پژوهش مقایسه ی اثربخشی درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی در کاهش شدت علایم اختلال اضطراب اجتماعی و بررسی تاثیر این دو روش درمانی در کاهش میزان اضطراب کلی و افسردگی همراه این اختلال می­باشد. در قالب یک طرح تجربی پیش­آزمون- پس­آزمون با گروه کنترل، آزمودنی های پژوهش شامل ۲۴ نفر دانشجوی دوره ی کارشناسی رشته های مختلف دانشکده ی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ایران بودند که تشخیص اختلال اضطراب اجتماعی داشتند و ابتدا به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و سپس به روش تصادفی به سه گروه ۸ نفری (درمان شناختی- رفتاری گروهی، مواجهه درمانی، و گروه کنترل لیست انتظار) اختصاص داده شدند. درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی به مدت ۱۲ جلسه و مطابق کتابچه ی راهنمای استاندارد برای آزمودنی ها اجرا شد و گروه لیست انتظار هیچ نوع درمان دریافت نکردند. داده های پژوهش با استفاده از پرسشنامه ی فوبی اجتماعی (SPIN)، پرسشنامه ی اضطراب بک(BAI)، و پرسشنامه ی افسردگی بک- نسخه ی ۲ (BDI-II) جمع آوری شدند و برای تحلیل داده ها از فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار و تحلیل کوواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که درمان شناختی- رفتاری گروهی از لحاظ اثر بخشی بر کاهش شدت اختلال اضطراب اجتماعی تفاوت معنی داری با مواجهه درمانی ندارد (۸۴/۰=P). همچنین نتایج نشان داد درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی، هر دو در مقایسه با گروه کنترل لیست انتظار به طور معنی داری منجر به کاهش میزان اضطراب کلی در اختلال اضطراب اجتماعی می شوند (۰۰۲/۰=P ). معلوم شد این دو روش درمانی میزان افسردگی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی را در مقایسه با گروه کنترل لیست انتظار کاهش می دهند (به ترتیب ۰۰۱/۰=P و ۰۱۳/۰=P)، اما در مقایسه با همدیگر تفاوت معنی داری ندارند (۸۴/۰=P). درمان شناختی- رفتاری گروهی و مواجهه درمانی از لحاظ اثربخشی کلی در اختلال اضطراب اجتماعی تفاوت معنی داری با هم ندارند، و در اثر این دو درمان از میزان اضطراب و افسردگی افراد مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی کاسته می­شود.

اختلال اضطراب اجتماعی, درمان شناختی- رفتاری گروهی, مواجهه درمانی, اضطراب کلی, افسردگی