محمد تقوی - دانشجوی دکتری تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه تهران

انساب الاشراف تالیف احمد بن­یحیی بلاذری (د. ۲۷۹ق) دربردارنده روایت­های پرشمار و متنوعی درباره علی بن­ابی­طالب(ع) است که چشم­پوشی از آن­ها در بررسی تاریخ دوران زندگانی آن حضرت ممکن نیست. با­وجود­این، اهمیت روایت­های تاریخی این کتاب به طرز شایسته­ای مورد توجه مورخان و محققان قرار نگرفته است. در مقاله حاضر تلاش شده است تا اهمیت اخبار و روایات انساب الاشراف درباره امام علی (ع) از طریق مقایسه آن با مهم­ترین منابع تاریخی قبل و بعد از آن معلوم گردد. غلبه نداشتن رویکرد دینی نزد بلاذری در قیاس با نویسندگانی چون ابن­سعد و طبری سبب شده است تا او تصویر جامع­تری از وقایعی همچون سقیفه، شورای جانشینی عمر، قتل عثمان و نبرد جمل ارائه دهد و اخبار او درباره  علی بن­ابی­طالب(ع) کامل­تر باشد. همچنین تعلق خاطر او به حکومت عباسیان سبب گزینش روایت­هایی در راستای تعامل عباس عموی پیامبر با علی بن­ابی­طالب(ع) شده است.

علی بن ابی طالب(ع), بلاذری, انساب الاشراف, تاریخ نگاری صدر اسلام