مریم حامدی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور
صابر خدابنده - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور
جعفر سیف آبادی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور
شهلا همتی - گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه تربیت مدرس، نور

جهت بررسی غلظت کشندگی و اثرات نفروتوکسیک مخاط شقایق دریایی Stichodactyla sp.، از ماهی گورخری Danio rerio به عنوان مدل استفاده شد. شقایق فرشی از نواحی جزرومدی جزیره هرمز جمع آوری و پس از انجماد در تانک نیتروژن (دمای C˚۱۶۰-) به آزمایشگاه منتقل و مخاط صفحه دهانی آن جداسازی شد. غلظت کشندگی (LC۵۰۹۶h) مخاط برای ماهی گورخری ۰۳/۱۷۵ میلی گرم در لیتر به دست آمد. سه غلظت (۲۵۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میلی گرم در لیتر) از مخاط تهیه و به آکواریوم های ماهی گورخری اضافه شد. سپس تغییرات بافتی کلیه در ماهیان تیمار شده بعد از تهیه لام و رنگ آمیزی، با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی شد. در غلظت ۱۰۰۰ میلی گرم در لیتر، ماهیان در کم تر از ۲ ساعت تلف شد و آسیب های بافتی از جمله پرخونی، اتساع و نکروز کلاف گلومرولی و کاهش فضای بومن، تورم مویرگ های گلومرولی و ورود مایعات درون توبولی به فضای بینابینی دیده شد. ولی در دو غلظت ۲۵۰ و ۵۰۰ میلی گرم در لیتر مرگ و میری رخ نداد و کمی افزایش حجم در کلاف گلومرولی مشاهده شد. نتایج نشان داد که مخاط این شقایق دریایی با آسیب رساندن به نفرون ها باعث مرگ ماهی گورخری می شد، همچنین میزان و شدت این آسیب ها با افزایش غلظت مخاط، بیش تر می شد.

Stichodactyla sp, Nephrotoxic, Danio rerio, LC۵۰۹۶h, Histology