الهه چهارده بالادهی - دانشجوی کارشناسی ارشد شیلات، گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
علی اکبر هدایتی - دانشیار گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
حامد کلنگی میاندره - استادیار گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
طاهره باقری - استادیار گروه شیلات، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران.

این مطالعه به بررسی اثر آلاینده نوظهور نانوذره اکسید روی (ZnO) بر روی بافت کبد و آبشش ماهی قزل­آلای رنگین­کمان (Oncorhynchus mykiss) و به دنبال آن بررسی اثر ایمنی ویتامین C بر شکستگی DNA پس از اعمال نانوذره پرداخته است. برای این منظور از ترکیب سطوح مختلف نانوذره روی (۰، ۴۰ و ۸۰ میلی­گرم در لیتر) و ویتامینC  (۰، ۴۰۰ و ۸۰۰ میلی­گرم در کیلوگرم) استفاده شد (۹ تیمار هر یک با سه تکرار) و ماهیان با میانگین وزنی ۱۰±۱۷۰ گرم به مدت ۱۰ روز تحت تیمار با جیره های آزمایشی قرار گرفتند. نمونه­گیری در روزهای پنجم و دهم آزمایش از بافت کبد و آبشش صورت گرفت. نمونه­های مورد نظر پس از جداسازی در میکروتیوپ­های حاوی الکل %۹۶ نگهداری شدند. استخراج DNA به روش شکستگی DNA با الکتروفورز انجام گرفت، سپس با ژل الکتروفورز اجرا شد و در پایان با دستگاه ژل داک عکس برداری شد. درصد شکستگیDNA  با استفاده از میانگین وزنی تعیین شد. بر طبق نتایج، اثر غلظت ZnO و ویتامین C و اثر متقابل زمان- غلظت بر روی سطح آسیب DNA در بافت کبد و آبشش بین تیمارهای مختلف کاملا معنی­دار بود. بیشترین آسیب در بافت کبد و آبشش در غلظت۸۰ میلی­گرم بر لیتر نانوذره اکسید روی در روز پنجم مشاهده شد. همچنین در هر دو بافت در روز دهم میزان شکستگی DNA کاهش یافت. به علاوه، حضور ویتامین C موجب کاهش شکستگی DNA شد.

آبزی, آلودگی, بهبود مقاومت, نانو سم شناسی