محدثه احمدنژاد - استادیار پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران
محمد صیاد بورانی - دانشیار پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران
سهراب دژندیان - کارشناس ارشد شیلات، پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران
عباس متین فر - استاد موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
حسین خارا - دانشیار گروه شیلات، واحد لاهیجان، دانشگاه آزاد اسلامی، لاهیجان، ایران
همایون حسین زاده صحافی - استاد موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
شهرام دادگر - استادیار موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
اسماعیل صادقی نژاد - مربی پژوهشکده آبزی پروری آب های داخلی، موسسه تحقیقات علوم شیلاتی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بندرانزلی، ایران

با توجه به پیشرفت فن­آوری های الکترونیکی و تاثیر به کارگیری آن ها بر محیط زیست به ویژه اکوسیستم های آبی، لازم است تا به جنبه های گوناگون آن به ویژه در زمینه امواج الکترومغناطیسی و اثرات آن ها بر ماهیان به عنوان مهمترین جانوران محیط زیست آبی با جنبه های اقتصادی توجه شود. در مطالعه حاضر تاثیر امواج الکترومغناطیسی تلفن همراه (۹۰۰ مگاهرتز) بر میزان برخی از شاخص های خونی و تولیدمثلی ماهیان کوی نر و ماده بالغ طی مدت ده روز و در ۳ گروه آزمایشی بررسی شد: گروه شاهد (بدون دریافت امواج)، تیمار۱ و تیمار ۲ (هر یک، روزانه ۴ بار و هر بار ۳۰ دقیقه در مجاورت تلفن همراه، به ترتیب در حالت روشن بدون مکالمه و در حالت برقراری تماس). در انتهای آزمایش از سیاهرگ دمی ماهیان خون گیری به عمل آمد و مقادیر شاخص های RBC، WBC، Hb، Hct، MCV، MCH و MCHC با روش های متداول خون شناسی و میزان هورمون GTH II با روش رادیو ایمونواسی (RIA) تعیین شد. مقادیر شاخص های GSI و HSI نیز به ترتیب با اندازه گیری وزن گناد و کبد و محاسبه نسبت آن ها با وزن بدن به دست آمد. موفقیت تولیدمثلی در مولدین نر و ماده شاهد بیشتر از دو تیمار دیگر بود. در هر دو جنس، شاخص HSI تیمار ۲ به طور معنی داری افزایش داشت. در مولدین ماده کمترین میانگین RBC، Hb و Hct و در مولدین نر  بیشترین میزان WBC و نوتروفیل و کمترین میزان لنفوسیت، به تیمار۲ تعلق داشت. نتایج نشان داد امواج الکترومغناطیسی ناشی از تلفن همراه اثرات سوء زیستی متعددی بر ماهی کوی نر و ماده ایجاد کرد.

امواج الکترومغناطیسی, تولیدمثل, شاخص های خونی, ماهی کوی