محمد اسدی - دانشجوی دکتری شیلات، گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
احسان کامرانی - استاد گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
مرتضی یوسف زادی - دانشیار گروه زیست شناسی دریا، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران
ایمان سوری نژاد - دانشیار گروه شیلات، دانشکده علوم و فنون دریایی، دانشگاه هرمزگان، بندرعباس، ایران

نظر به تاثیرات منفی رنگ­های سمی ضد­چسبندگی موجودات مزاحم، تولید رنگ­های غیرسمی به وسیله محصولات طبیعی و استفاده از آن­ها در صنایع دریایی اهمیت زیادی دارد. مطالعه حاضر به بررسی خواص ضدچسبندگی ­زیستی اسانس آویشن شیرازی (Zataria multiflora) در فرمول رنگ اپوکسی می­پردازد. فعالیت ضد­چسبندگی زیستی اسانس با سنجش فعالیت­های ضدباکتری، ضدریزجلبکی، ضدبارناکل و ضدآرتمیا ثابت شد. حداقل غلظت بازدارنده اسانس در باکتری­هایStaphylococcus aureus و Escherichia coli به ترتیب ۱۲۵/۰ و ۲۵۰/۰ میلی­گرم در لیتر بود. در آزمایش ضدریزجلبک، اسانس­آویشن باعث محدودیت رشد جلبک Isochrysis galbana به میزان ۵۰ درصد در غلظت ۶۷/۱۷±۱۹/۵۲ میلی گرم در لیتر شد. غلظت نیمه کشنده اسانس برای بارناکل و آرتمیا به ترتیب ۲۸/۱±۷۲/۸ و ۳۷/۲±۲۱/۳۵ میلی­گرم در لیتر بود. به منظور بررسی عملکرد ضدچسبندگی زیستی، اسانس به نسبت­­های ۰ (شاهد)، ۱، ۲ و ۳ درصد به رنگ اضافه شد و پس از رنگ آمیزی روی صفحات فایبرگلاس به مدت سه ماه در محیط دریا قرار گرفت. در پایان ماه اول و دوم، پنل­های حاوی ۳ درصد اسانس دارای کمترین وزن (به ترتیب ۲/۲۲±۸۱/۷۸ و ۵۸/۶۵±۴۴/۱۷۸ گرم) و کمترین درصد پوشش موجودات مزاحم (به ترتیب ۹۲/۱±۵۲/۶۳ و ۳۴/۳±۰۵/۹۲ درصد) بودند و با شاهد اختلاف معنی­داری نشان دادند (۰۵/۰ >P). بر اساس نتایج، فعالیت ضد­چسبندگی زیستی اسانس آویشن شیرازی به میزان اسانس موجود در رنگ و میزان شستشوی آن­ها در آب دریا بستگی دارد.

رنگ ضد چسبندگی زیستی, Zataria multiflora, ترکیبات طبیعی, فعالیت زیستی