هادی پورباقر - دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
سهیل ایگدری - دانشیار گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
پریسا صمدزاده - کارشناس ارشد محیط زیست، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران
شیوا ندایی - کارشناس ارشد شیلات، گروه شیلات، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه تهران، کرج، ایران

مصرف بالای سموم کاربامات باعث افزایش نگرانی نسبت به اثرات سمی آن شده است. در این راستا، ا­ین مطالعه به منظور بررسی اثر ژنوتوکسیک سم کارباریل بر شکستگی DNA بافت­های کبد و آبشش گورماهی کویری Aphanius kavirensis در شرایط آزمایشگاهی به اجرا در آمد. طول دوره آزمایش ۹ روز با غلظت­های ۰، ۵/۰، ۱ و ۵/۱ میلی­گرم در لیتر سم کارباریل بود و نمونه­گیری از آبشش و کبد در روزهای اول، پنجم و نهم صورت گرفت. نتایج نشان داد که درصد شکستگی DNA با افزایش غلظت سم رابطه معنی­داری نداشت (۰۵/۰P). روند تغییرات در آسیب DNA در طی زمان در بین دو بافت کاملا متفاوت بود به نحوی که بیشترین آسیب در بافت آبشش در روز اول و در بافت کبد در روز پنجم مشاهده شد و پس از آن کاهش معنی­داری در درصد شکستگی DNA در هر دو بافت در روز نهم مشاهده شد که نشان دهنده مکانیسم­هایی در هر دو ساختار برای ترمیم آسیب وارد شده توسط سم است. در مجموع، بیشترین شکستگی DNA در این گونه در اوایل قرارگیری در معرض آفت کش مشاهده شد که نرخ این شکستگی به مرور زمان ممکن است کمتر یا محو شود.

شکستگی, کارباریل, ژنوتوکسیک, زمان, بازسازی