سمیه قاضی - دانشجوی دکترای برنامه ریزی درسی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
مرتضی کرمی - دانشیار، گروه مطالعات برنامه درسی و آموزش، دانشکده علوم تربیتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
صمد ایزدی - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

هدف از انجام پژوهش حاضر، ساخت و اعتباریابی ابزاری برای سنجش اثربخشی فرایند تدریس دانشجو معلمان در درس کارورزی ۴ بود. پژوهش حاضر، توصیفی و از نوع ابزارسازی است. جهت طراحی ابزار موردنظر، از روش تحلیل محتوا استفاده شد. ابتدا سرفصل ها و درس نامه های موجود کارورزی ۴ در دانشگاه فرهنگیان مورد تحلیل قرار گرفت و کدهای معنایی که دربردارنده ی مفهوم اثربخشی تدریس در حیطه های مختلف آن (طراحی، اجرا، ارزشیابی) بودند انتخاب شدند. ۶۶ واحد معنایی استخراج گردید و بعد از اخذ نظرات متخصصان و اعمال اصلاحات، ۶۶ گویه به ۵۶ گویه تقلیل پیدا کرد. در اجرای مقدماتی، ابزار موردنظر در میان نمونه ای ۴۲ نفری اجرا و سوال هایی که نیاز به بازنگری داشت اصلاح شد و در نهایت در مرحله بعد ۳۸۴ نفر از دانشجو معلمانی که درس کارورزی ۴ را در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۴۰۱ به پایان رسانده بودند به تکمیل پرسش نامه پرداختند. روایی محتوایی پژوهش توسط ده تن از اساتید صاحب نظر و روایی سازه ی آن به وسیله ی تحلیل عاملی بررسی گردید. بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش واریماکس ۵۶ گویه در ۴ عامل قرار گرفتند که این چهار عامل در مجموع ۶۱.۵۷۴ درصد از واریانس کل نمرات را تبیین می کنند. شایان ذکر است که نتایج تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول و دوم و ضرایب آلفای کرونباخ از ساختار ۴ عاملی ۵۶ گویه ای ابزار حمایت کرده و روایی و پایایی آن را تایید نمودند.

"طراحی ابزار", "ویژگیهای روانسنجی", "کارورزی", "اثربخشی فرایند تدریس"