دنیا امیدیان
ماهرو غدیری
انسیه حسینی

رسانه ها از جمله سینما همواره نقش مهمی در به تصویر کشیدن واقعیات آشکار و نهان جامعه در حوزه های مختلف و از زوایای مختلف از جمله خانواده دارد. پدیده همسرآزاری معضلی جهانی است و به اشکال مختلف در گروه ها و طبقات اجتماعی با تمام تفاوت هایی که دارند مشاهده می شود و به عنوان یکی از مهمترین خشونت های خانگی، وضعیت زنان را تحت الشعاع قرار می دهد. البته در این میان، کودکان، سالمندان و حتی مردان خانواده نیز می توانند در معرض این خشونت ها به اشکال مختلف باشند. این معضل اجتماعی و حقوقی مورد توجه سینماگران ایرانی اعم از زن و مرد قرار گرفته است. در این پژوهش بررسی دیدگاه های دو کارگردان و یک فیلمنامه نویس زن نسبت به علل و انواع این پدیده از منظر نظریه های جرم شناسی و مضامین فمینیستی در آثار منتخب (فیلم های ملی و راه های نرفته اش، زیر سقف دودی و دوران عاشقی) مد نظر بوده است. به منظور جمع آوری اطلاعات، داستان فیلم ها، دیالوگ و سکانس های مرتبط با موضوع مورد تحلیل کیفی قرار گرفتند. در این تحقیق پس از مشاهده فیلم ها، علت شناسی همسرآزاری در پرتو ۴ نظریه معاشرت های ترجیحی، نظریه خرده فرهنگ مجرمانه، نظریه خردمحورانه و نظریه زن مدارانه مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها حاکی از آن است که جلوه های نمایش علل وقوع همسرآزاری با نظریه های جرم شناسانه و مضامین فمینیستی مطابقت دارد.

Film analysis, Cultural criminology, Etiology of spousal abuse, Female cinema director., تحلیل فیلم, جرم شناسی فرهنگی, علت شناسی همسرآزاری, کارگردان زن سینما.