امید ابراهیمی - دکترای تخصصی روان شناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
دل آرام محمدی - دکترای تخصصی روان شناسی تربیتی، دانشکده روان شناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

هدف: پژوهش حاضر به دنبال بررسی تاثیر مداخله معنویت درمانی مثبت نگر بر رضایت و فرسودگی شغلی معلمان مدارس استثنائی بود.   روش: این پژوهش از نوع مطالعه شبه­آزمایشی با پیش آزمون/ پس آزمون و دارای گروه کنترل بود. از جامعه آماری معلمان مدارس استثنائی مقطع ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۲ ، نمونه­ای به تعداد ۳۰ معلم زن، به صورت در دسترس انتخاب شد. سپس معلمان منتخب به دو گروه ۱۵ نفری تقسیم و از لحاظ سابقه شغلی و مدرک تحصیلی همتاسازی شده و به صورت تصادفی به دو گروه کنترل و آزمایش تخصیص یافت. اعضای گروه آزمایش به مدت ده جلسه ۹۰ دقیقه ­ای، به صورت هفته­ ای یک جلسه مداخله معنویت درمانی مثبت­ نگر را دریافت کردند. کلیه آزمودنی ­ها ابزارهای پژوهش شامل مقیاس فرسودگی شغلی و پرسشنامه رضایت شغلی را در سه نوبت پیش ­آزمون، پس آزمون و شش ماه بعد تکمیل نمودند. داده ­ها با استفاده از روش تحلیل واریانس مختلط در  SPSS۲۴ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.   یافته­ها: نتایج نشان داد؛ مداخله معنویت درمانی مثبت نگر بر رضایتمندی و فرسودگی شغلی تاثیر معناداری داشته است (۰۰۱/۰P<). همچنین نتایج حاصل از پیگیری، بیانگر آن بود که اثر آموزش معنویت درمانی مثبت نگر بر متغیر رضایت­مندی در مرحله پیگیری پایدار بوده و بازگشت نداشته است، اما اثر مداخله بر فرسودگی شغلی در مرحله پیگیری پایدار نبوده است.   نتیجه­گیری: بر اساس یافته­ها، تدوین و ارائه مداخلات مبتنی بر معنویت برای معلمان جهت افزایش رضایتمندی و کاهش فرسودگی شغلی پیشنهاد می­شود.

رضایتمندی, فرسودگی, معلمان استثنائی, معنویت درمانی مثبت نگر