مجتبی عطارزاده - گروه معارف اسلامی و دروس عمومی دانشگاه هنر اصفهان

افزایش توان دولت نهم و دهم در انجام اقدامات عامه پسندی چون پرداخت یارانه نقدی،توزیع سهام عدالت و اجرای پروژه مسکن مهر در پی بالا رفتن قیمت نفت در بازارهای جهانی،در پی تحکیم ساختار رانتیر دولت به موازات کاهش وابستگی به جامعه و اقتصاد داخلی، ماهیت اقتدارگرای دولت که اینک خود را ولی نعمت مردم می دید،تقویت نمود تا جائی که ثروت بیش از حد نفتی،ضرورت پاسخگو بودن در برابر گروه های پرسشگر را تحت الشعاع خود قرار داد و در نتیجه با رواج فرهنگ سیاسی تبعی، دولت خود را از مشروعیت دموکراتیک بی نیاز دید.این نوشتار در پاسخ به سوال اصلی چرائی به محاق رفتن دموکراسی در دولت مدعی مردمسالاری،"بهره مندی از درآمدهای نفتی پشتوانه طرح آرمان های عامه پسند که با تقویت ماهیت رانتیر دولت، وابستگی اقشار ضعیف و متوسط جامعه به دولت را افزایش داد ، پاسخگوئی دولت در برابر مردم که از لوازم تحقق دموکراسی در هر جامعه ای است را کاهش داد" را مفروض خود برای انجام پژوهشی با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی قرار داده است. یافته های حاصل از این پژوهش نشان می دهد عدم توزیع عادلانه ثروت حاصل از درآمدهای نفتی در دولت بهار و در نتیجه مواجهه مردم با اشکال جدید «سرمایه داری رفاقتی» بازتولید شده توسط قدرت های سیاسی ثروت محور، ضمن کاهش ضرورت پاسخگوئی دولت در برابر شهروندان ، با سلب امکان تبدیل ایرانیان به فاعلی شناسا و سوژه وتداوم بقاء آنان در حالت ابژه و سوژه منقاد،فصل خزان دموکراسی در دوران حاکمیت دولت بهار رقم خورد.

عدالت, دموکراسی, فرهنگ سیاسی تبعی, پوپولیسم, درآمدهای نفتی