طاهره فرازمند - دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان، آشتیان، ایران
امید علی احمدی - استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان، آشتیان، ایران
حسین اسدی داودآبادی - استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد آشتیان، آشتیان، ایران

امروزه بازارچه های مرزی به عنوان یکی از مولفه های مهم توسعه اجتماعی مطرح هستند. لذا هدف، نقش بازارچه های مرزی در توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در استان های غرب کشور در سال ۱۴۰۰ (مطالعه موردی: بازارچه مرزی مهران) می باشد. ابزار گردآوری داده ها در دو بخش کمی و کیفی انجام شده که در بخش کمی پرسشنامه محقق ساخته حاصل مصاحبه با خبرگان بوده است. در بخش کیفی تحقیق حاضر با استفاده از تکنیک دلفی و تحلیل تم انجام شده است. برای انتخاب نمونه از روش تصادفی طبقه ای استفاده شده است. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران ۳۸۴ نفر می باشد که تعداد ۱۹۲ نفر از شهر مرزی مهران و تعداد ۱۹۲ نفر از شهر غیر مرزی ایوان انتخاب شده است. برای اجرای آمار توصیفی از نرم افزار SPSS، و برای تحلیل داده های پژوهش از روش مدلسازی معادلات ساختاری با نرم افزار LISREL بهره گرفته شده است. یافته های پژوهش نشان داد ۴۴ شاخص در قالب ۷ مولفه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی، ارتباطی، آموزشی و سازمانی و نهادی از نظر پاسخ دهندگان از جمله آثار بازارچه های مرزی مهران می باشند. با توجه به یافته های پژوهش و مصاحبه های انجام شده، بازارچه های مرزی عملکرد مطلوبی بر وضعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی، ارتباطی، آموزشی، سازمانی و نهادی در استان های غرب کشور داشته اند؛ به طوری که این بازارچه ها تا پیش از حذف قاچاق کالا، تاثیر مثبتی بر شاخص های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی، ارتباطی، آموزشی، سازمانی و نهادی در استان های غرب کشور نداشته اند؛ اما پس از تاسیس بازارچه های موقت و از بین رفتن قاچاق، بسیاری از مردم شغل خود را به دست آورده اند. بنابراین تاسیس بازارچه های مرزی موقت، تاثیر مثبتی بر توسعه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی، ارتباطی، آموزشی، سازمانی و نهادی در استان های غرب کشور داشته است

توسعه اجتماعی, توسعه اقتصادی, توسعه فرهنگی, بازارچه های مرزی مهران