امیر ایازی - عضو هیئت علمی (استادیار) دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرقدس، گروه مهندسی عمران
اکبر کریمی - عضو هیئت علمی (استادیار) دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شرق گروه مهندسی عمران

با ساختن سازه های جدید تامین آب، طرح­های آبیاری، صنعتی و توسعه ی شهرها، ساختار حوضه ی آبخیز، و به تبع آن، شرایط سامانه ی آبی حوضه ی دچار تغییر می گردد. در چنین شرایطی، استفاده از شیوه ی بهره برداری موجود، علاوه بر این که بهینه نیست، منجر به هزینه های گوناگون اقتصادی و اجتماعی نیز می گردد؛ بنابراین، نیاز به هماهنگ سازی بهره برداری با شرایط جدید، و به روزرسانی قواعد بهره برداری و منحنی­های فرمان سدها می باشد. در این پژوهش، به موضوع هماهنگ سازی بهره برداری از سامانه­ی آبی و به روزرسانی قواعد بهره برداری از آبگیر سدها در مراحل گوناگون توسعه ی حوضه ی آبخیز، پرداخته شده است. برای این منظور، یک شبیه بهینه سازی بهره برداری بلند مدت از سامانه ی آبی ساخته شده است، که اثرات بالادست بر پایین دست، و اثرات بلند مدت بهره برداری از سامانه ی آبی را در نظر گرفته، و به نحوی عملکرد سامانه ی آبی را هماهنگ می نماید، که اهداف بهره وران در افق بلند مدت برنامه ریزی تا حد ممکن تامین گردد. کاربرد شبیه در ارزیابی تاثیر هماهنگ سازی و به روزرسانی بهره برداری از سامانه ی آبی کرخه نشان می دهد که در شرایط ساختن سدهای کرخه، سیمره و سازبن، چنانچه از منحنی­های فرمان معمول سدها، که به صورت مجزا برای هر سدی تهیه می گردد، استفاده شود،۶۰% از نیازهای آبی تامین نمی گردد در حالی که در شرایط هماهنگ شده، تمامی نیازها تامین می شوند. علاوه براین، عدم هماهنگ سازی بهره برداری از سامانه ی آبی کرخه، و به روزرسانی قواعد بهره برداری از آبگیر سدها، ۵۰% قابلیت اطمینان تامین تقاضاهای آبی را در یک افق ۲۰ ساله در مقایسه با عملکرد هماهنگ شده کاهش می دهد.

بهینه سازی, سامانه ی منابع آب, بهره برداری از مخزن, حوضه ی آبخیز کرخه