عبدالحمید حاجبی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان سازمان تات
حمیدرضا میرداوودی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی سازمان تات
محمدامین سلطانی پور - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان هرمزگان سازمان تات

گیاه لاتی (Taverniera spartea) از گونه های مهم مراتع خلیج و عمانی ایران به شمار می رود. در این پژوهش با استفاده از مدل افزایش تعمیم یافته، الگوی پاسخ گونه لاتی به شیب عوامل خاکی و توپوگرافیکی در رویشگاه های آن در استان هرمزگان مشخص شد. نتایج نشان داد که بافت خاک در هر سه رویشگاه مورد مطالعه، سندی لوم (شن ۱۲ درصد، سیلت ۲۱ درصد و رس ۶۷ درصد) بود. میزان هدایت الکتریکی در سه رویشگاه تفاوت معنی داری نشان داد (۷/۱ تا ۵/۷ دسی زیمنس بر متر). اسیدیته خاک نیز در سه رویشگاه تفاوت معنی داری نشان داد و در منطقه بشاگرد با میزان ۱/۸ بیشتر از دو منطقه دیگر بود. بیشترین مقدار آهک خاک در منطقه سیاهو و کمترین آن منطقه بشاگرد بود (۳/۱۹ تا ۳/۵۴ درصد). به کارگیری مدل جمعی تعمیم یافته برای هریک از متغیرهای محیطی، نشان داد که متغیرهای درصد آهک خاک، درصد رس، اسیدیته، درصد کربن آلی خاک، ازت خاک و درصد خاک لخت بر عملکرد گونه، معنی دار هستند. افزایش درصد رس خاک از مدل کاهشی، افزایش اسیدیته خاک، از حالت دو مد، افزایش مقدار آهک خاک و همچنین مقدار درصد خاک بدون پوشش، از مدل زنگوله ای، افزایش درصد کربن آلی و ازت خاک هر دو از مدل افزایشی پیروی کرد. با توجه به نیازهای بوم شناختی اشاره شده، می توان نسبت به احیای مراتع تخریب شده، از طریق بوته کاری و بذرکاری با این گونه، به کمک سامانه های ذخیره نزولات اقدام کرد.

فیزیوگرافی, خاک, گونه لاتی (Taverniera spartea), استان هرمزگان