جواد معتمدی - موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور
اسماعیل شیدای کرکج - دانشگاه ارومیه

پدیده ریزگرد به واسطه خشکسالی ها و مدیریت ناصحیح منابع آبی و استفاده خارج از توان اکولوژیک اراضی، یکی از چالش های محیط زیستی است. در حال حاضر نیز در سطح وسیعی از اراضی شور حاشیه دریاچه ارومیه، به واسطه پسروی دریاچه، ناشی از افت آب زیرزمینی و کاهش حجم ورودی آب، کانون های تولید ریزگرد ، ایجاد شده است. در این خصوص با استقرار ۲۴ ترانسکت در امتداد گرادیان شوری، ویژگی های ساختاری و عملکردی رویشگاه، بعد از گذشت پنج سال از عملیات اصلاحی، برای بررسی اثر فعالیت ها و یافتن موفق ترین محدوده احیاشده، طبق دستورالعمل LFA اندازه گیری شد. بیشترین مقدار شاخص سازمان یافتگی چشم انداز (۳۲/۰)، پایداری (۴۰/۴۴)، نفوذپذیری (۹۰/۲۴) و عناصر غذایی (۸۰/۱۱)، در فاصله دورتر از کانون شوری مشاهده شد. کمترین مقدار شاخص های مذکور به ترتیب با ۱۰/۰، ۷۰/۲۰، ۲۰/۱۳ و ۹۰/۷، مرتبط با فاصله نزدیک به کانون شوری می باشد. درمجموع، مقادیر شاخص ها در امتداد گرادیان شوریژ کمتر می شود. بنابراین موفقیت علمیات اصلاحی، با نزدیک شدن به کانون شوری کمتر می شود؛ به عبارتی، عملیات اصلاحی، انتظارات مورد نظر در ناحیه مجاور دریاچه را که با هدف افزایش پوشش گیاهی و کاهش فضای بین لکه ای بوده، برآورد نکرده است؛ ازاین رو قرق منطقه، استفاده از روش های دیگر کاهش سرعت باد و دستکاری کمتر سطح خاک توصیه می شود.

اراضی شور, عملیات اصلاحی, گردوغبار, ویژگی های رویشگاه